سرمقاله کیهان/ آشکار و نهان بیانیه اوجالان
سیاسی
بزرگنمايي:
پیام فارس - کیهان / «آشکار و نهان بیانیه اوجالان» عنوان یادداشت روز در روزنامه به قلم است که میتوانید آن را در ادامه بخوانید:
«عبدالله اوجالان» رهبر سازمان کارگران کرد ترکیه (P.K.K) طی بیانیه مفصلی اعلام کرد این حزب را منحل میکند و سلاح را زمین میگذارد. در اینجا چند سؤال اساسی وجود دارد؛ علت اقدام اوجالان چیست؟ آیا با این بیانیه واقعاً پ.ک.ک منحل شده و نیروهای آن خلع سلاح گردیدهاند؟ آیا کردهای ترکیه از این بیانیه پیروی خواهند کرد؟ آیا با اعلامیه اوجالان درگیری میان ارتش ترکیه و این سازمان نظامی ـ سیاسی پایان مییابد؟ در پاسخ به این سؤالات میتوان گفت:
1- عبدالله اوجالان 27 سال پیش و دو سال قبل از به قدرت رسیدن «رجب طیب اردغان» رئیسجمهور ترکیه و حزب عدالت و توسعه ترکیه بازداشت و در جزیره امیرلی در خارج از ترکیه محبوس گردیده و تاکنون بهطور پیوسته در بازداشت و حصر خانگی قرار داشته است. اوجالان بعد از صدور بیانیه توقع داشت حصر و محدودیتهای رفت و آمد او به پایان برسد اما ظاهراً مقامات امنیتی ترکیه به او گفتهاند نمیتوانند امنیت او را در خارج از جزیره محل تبعید و زندانی شدن وی تأمین نمایند اما او در داخل جزیره میتواند در منزل بزرگتری به زندگی خود ادامه دهد. در واقع وی تهدید شده که در صورت خارج شدن از محل تبعید خود در معرض قتل (ترور) قرار میگیرد. خود این نحوه مواجهه دولت اردوغان با رهبر 75 ساله پ.ک.ک نشان میدهد آنکارا به اینکه بیانیه اوجالان واقعاً منجر به انحلال حزب و خلع سلاح آن شود، اعتماد ندارد و ادامه حبس او را تضمینی برای اجرائی شدن بیانیه قرار داده است.
2- عبدالله اوجالان در بیانیه خود به شرایط تحولیافته عرصه بینالملل و عرصه منطقه و مسایل داخلی ترکیه اشاره و در واقع اعلام کرده ناگزیر به صدور این بیانیه شده است. او اشتباه نکرده چرا که بعد از صدور این بیانیه طرفهای اروپایی که همواره از این حزب در برابر دولت ترکیه حمایت کردهاند و طرف آمریکایی از انحلال PKK و خلع سلاح آن حمایت کردهاند. اوجالان در سطر پایانی بیانیه خود بهصورت رمزآلودی نوشته است شرایط فعلی اقتضای ادامه فعالیت حزب نداشته و این میتواند به معنای آن باشد که او و حزب کارگران کرد ترکیه دنبال شرایط بهتری برای ادامه فعالیت هستند بنابراین بیانیه او میتواند نوعی دفعالوقت با هدف بازسازی این حزب و از سرگیری فعالیتهای آن باشد.
3- تعدادی از فرماندهان میدانی پ.ک.ک که در داخل ترکیه فعالیت میکنند، ضمن ادای احترام به اوجالان در اظهارات خود به جای خلع سلاح که در بیانیه وی آمده بود، از عبارت «آتشبس یکجانبه» صحبت کرده و گفتهاند چنانچه از سوی ارتش مورد حمله قرار گیرند، با سلاحهای خود مقابله خواهند کرد. آنان درخصوص انحلال پ.ک.ک هم اعلام کردهاند این موضوع باید در «کنگره حزب» مطرح و در مورد آن تصمیمگیری شود. این مواضع اولاً به آن معناست که در داخل این گروه شبهنظامی درباره تبعیت از بیانیه اوجالان شکاف وجود دارد و ثانیاً به معنای آن است که از تصمیم اوجالان ناراضی بوده و تبعیت نخواهند کرد. البته پذیرش بیانیه اوجالان در احزاب کردی موازی پ.ک.ک مثبتتر بوده و آنان از کنار گذاشتن درگیری نظامی با ارتش ترکیه استقبال کردهاند.
بازار ![]()
یادآوری میشود هر چند پ.ک.ک قدرتمندترین تشکل کردی ترکیه به حساب میآید اما کردها دو حزب سیاسی دیگر هم دارند که یکی از آنها غیرقانونی خوانده شده و دیگری در داخل ساختار سیاسی ترکیه فعالیت مینمایند. بعضی با اشاره به سابقه و مواضع متفاوت کردها مدعی شدهاند که نوعی تقسیم کار میان بخش نظامی و بخش سیاسی کردهای ترکیه صورت گرفته و بخش سیاسی مأموریت پیدا کرده است تا راهی برای حل مسایل میان کردها و دولت ترکیه پیدا کند تا قدرت کردها تضعیف نشود.
4- شاخه سوری پ.ک.ک (PYD) و حزب دموکراتیک کردی سوریه (قسد) اعلام کردهاند بیانیه اوجالان یک بیانیه داخلی ترکیه است و شامل کردهای سوریه نمیشود. این دو حزب سوری اعلام کردهاند سلاح را زمین نمیگذارند و در مقابل تهاجمات ارتش ترکیه خواهند ایستاد. قسد ضمناً در مقابل درخواست جولانی فرمانده تحریرالشام و حاکم فعلی سوریه مبنی بر ادغام در ارتش جدید سوریه (تحت فرماندهی وزارت دفاع) اعلام کرده است تنها در صورتی که بهصورت کامل و یکجا و در قالب یک یگان مسلح با فرماندهی کردی پذیرفته شوند حاضرند در ارتش جدید سوریه فعالیت نمایند که این درخواست از سوی حکومت سوریه پذیرفته نشده است. بنابراین به نظر نمیآید بیانیه اوجالان تأثیری در وضعیت کردهای سوریه ایجاد کند.
5- حکومت اقلیم کردستان عراق به رهبری بارزانی از بیانیه اوجالان استقبال کرده است. استقبال اقلیم به این دلیل است که اربیل تلاش میکند رهبری کردها را به دست بگیرد و این در حالی است که پ.ک.ک خود را محور کردها به حساب آورده و رابطه چندانی با اقلیم کردی عراق و خانواده بارزانی ندارد. اقلیم کردستان عراق سالهاست که با حکومت فعلی ترکیه روابط سیاسی و اقتصادی و حتی امنیتی ـ نظامی دارد و ترکیه شریک اول اقتصادی آن میباشد. بنابراین از چشم پ.ک.ک، حکومت اقلیم کردستان عراق بیش از آنکه متحد کردهای ترکیه باشد، متحد حکومت اردوغان است. از سوی دیگر اقلیم کردستان عراق از حیث تاریخی و جمعیتی در وضعیتی قرار ندارد که بتواند رهبری کردهای ترکیه را هم نمایندگی کند. با این وصف در محیط منطقهای هم بیانیه اوجالان کاربرد چندانی نخواهد داشت.
6- مواضع دولت ترکیه درخصوص بیانیه اوجالان هم از عدم اعتماد آن به اجرائی شدن بیانیه رهبر 75 ساله پ.ک.ک خبر میدهد، اردوغان و متحد او «دولت باغچلی» رئیس حزب حرکت ملی، که حسب ظاهر، اوجالان را وادار به نوشتن بیانیه انحلال و خلع سلاح پ.ک.ک نموده و حتی بعضی گفتهاند اساساً بیانیه را دولت ترکیه نوشته و اوجالان وادار به قرائت و امضای آن شده است، در اولین اظهارات خود اعلام کرد اقدامات نظامی علیه پ.ک.ک را متوقف نمیکند تا آنچه در بیانیه آمده واقعاً اجرائی شود. دو روز پس از صدور بیانیه اوجالان، نیروی هوائی ارتش ترکیه چهار نوبت مواضع پ.ک.ک در عراق را مورد حمله قرار داد و خود این ضمن اینکه از عدم اطمینان اردوغان از پذیرش بیانیه توسط کردها حکایت مینماید، بیانیه را ناکافی میداند و به نابودسازی نیروهای این حزب از طریق حملات هوائی ادامه میدهد. پیش از این اردوغان با «صلاحالدین دمیرتاش» رهبر حزب دموکراتیک خلق (کردی) توافقنامهای امضا کرد اما به زودی آن را کنار گذاشت و این حزب را منحل اعلام کرد. این پس از آن بود که این حزب موفق به کسب 11 درصد از کرسیهای پارلمان ترکیه شد. اردوغان گمان میکرد با شدت عمل علیه کردها بهتر به نتیجه میرسد تا از طریق توافق و بیانیه سیاسی. بنابراین میتوان متأسفانه پیشبینی کرد که درگیری نظامی میان ارتش ترکیه و نیروهای پ.ک.ک استمرار پیدا میکند.
7- همانطور که طی روزهای پس از صدور بیانیه شاهد بودیم ابتکار اوجالان ـ اردوغان به جایی نمیرسد و حتی ممکن است تشدید درگیریهای نظامی بین ارتش و پ.ک.ک را در پی داشته باشد. اوجالان در طول 27 سال تبعید چندبار از جمله در سال 1391 / 2012 از اعتقاد خود به ضرورت زندگی مسالمتآمیز با دولت ترکیه صحبت کرده اما به نتیجه نرسیده است. مواضع ناهمخوان فرماندهان میدانی پ.ک.ک هم نشان داد، اوجالان دیگر جایگاه سابق را میان کردهای ترکیه ندارد و آنچه تعیینکننده کیفیت روابط بین دولت و کردها است را نیروهای میدانی تعیین مینمایند. از آن طرف اردوغان و حزب عدالت و توسعه و روزنامههای وابسته به این حزب که از این بیانیه به عنوان «یک دستاورد مهم سیاسی» یاد کردهاند، چندان دستاوردی نداشتهاند. مسئله کردهای ترکیه و سوریه حل نشدهاند و بیانیه نمیتواند 41 سال درگیری را به راحتی به فضای «زندگی مسالمتآمیز میان کردها و ترکها» در ترکیه تبدیل نماید. طی 20 سال گذشته، بارها ارتش با هواپیمای جنگی به مواضع و نیروهای پ.ک.ک در شهرهای مختلف کردی در داخل و خارج ـ از جمله وان ـ حمله کرده که این نوع مواجهه با شهروندان یک کشور عجیب و استثنایی است.
البته تا آنجا که به ایران مربوط میشود، جمهوری اسلامی خواستار حل و فصل واقعی ـ نه مانوری ـ مسائل میان کردها و دولت این کشور میباشد.
-
شنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۳ - ۱۳:۰۵:۳۹
-
۱۶ بازديد
-

-
پیام فارس
لینک کوتاه:
https://www.payamefars.ir/Fa/News/934618/