پیام فارس

آخرين مطالب

سرمقاله اعتماد/ سه شرط تحقق عدالت مقالات

سرمقاله اعتماد/ سه شرط تحقق عدالت
  بزرگنمايي:

پیام فارس - اعتماد / «سه شرط تحقق عدالت» عنوان یادداشت روز در روزنامه اعتماد به قلم عباس عبدی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
در میان سخنان مسوولان کشور شاید بتوان گفت که رویکردهای آقای اژه‌ای در فهم مسائل و مشکلات راهگشاتر از دیگران است. حداقل می‌توان گفت که در اغلب موارد پرسش‌های خوبی را طرح می‌کنند. اخیرا نیز در سخنان خود در باره عدالت اجتماعی و وضعیت ناخوشایند نابرابری طبقاتی و مساله جرم و مجازات سخنان جالبی را گفت: «با چه سازوکار و ساختاری عدالت اجتماعی محقق می‌شود؟ با کدام قانون این امر امکان‌پذیر است؟ از حوزه، دانشگاه، پژوهشگاه و جاهای مختلف خواسته‌ام با در نظر گرفتن مقتضیات زمان در مورد مجازات‌ها نظرشان را بگویند. برخی اوقات مجازات سنگین کردیم در حد سلب حیات اما بازدارنده نبود چون بستر به گونه‌ای که مجدد آن زمینه فراهم و تولید می‌شود.» خب! از بنده پرسشی در این‌ باره نشده است ولی در حد خودم به پرسش ایشان پاسخ می‌دهم. این یادداشت را می‌توان در حدود 10 یادداشت بسط داد ولی از آنجا که پیش‌تر هم در این زمینه‌ها مفصل نوشته‌ام، بنابراین ترجیح می‌دهم موجز و چکیده بنویسم. عدالت هنگامی محقق می‌شود که قانون حاکم باشد. قانونی که البته عادلانه تنظیم شده باشد. همچنین ساختارهای اجتماعی و اقتصادی در تعارض با تحقق عدالت نباشد. خیلی مختصر باید گفت هیچ کدام از این سه شرط را نداریم یا حداقل اینکه فاصله ما با وضعیت مطلوب زیاد است. در باره رابطه قانون و عدالت باید اشاره کرد که عدالت امری ثابت و غیر قابل تغییر نیست. بلکه تابع شرایط و جامعه و خواست مردم است. بنابراین قانون عادلانه قانونی است که مطابق خواست عموم نوشته شود و از آنجا که این خواست نیز در عمل در حال تغییر است، پس قانون عادلانه نیز کمابیش حتی اگر شده با سرعت کم در حال تحول است. چنین قانونی را نمایندگان واقعی مردم می‌نویسند، نه کسانی که نماینده 3 درصد مردم هستند. نمونه آن مصوبه پوشش و حجاب است که نه شرعی است و نه عرفی. افرادی از خلال محدودیت‌های گسترده به نام نماینده عموم مردم به مجلس رفته و آن را تصویب کرده و می‌خواهند اجرا شود. این قانون واجد صفت عادلانه نیست به‌ویژه که اکثریت مردم با فلسفه آن مخالف هستند و اجرای آن نیز ناقض عدالت خواهد بود. 
پس اولین گام برای رسیدن به عدالت اصلاح این نقیصه در کیفیت انتخاب نمایندگان مجلس است. دومین گام اجرای بی‌طرفانه و کامل در اجرای قوانین عادلانه است. اگر قانونی عادلانه باشد ولی اجرای آن بی‌طرفانه نباشد، قطعا ناقض عدالت است. برای تحقق این هدف، قضات باید استقلال و نهادهای مدنی حق نظارت داشته باشند. حضور نهادهای مدنی در وضعیت بسیار ضعیفی است. وضعیت استقلال را هم آقای رییس قوه خوب می‌دانند که در چگونه است. کافی است بگوییم که رسیدگی به اطلاعاتی که در باره املاک حوزه علمیه ازگل مطرح شد، همچنان مسکوت مانده یا اگر هم رسیدگی شده کسی خبری ندارد. شفافیت رسیدگی‌ها و پاسخگویی شرط لازم برای اجرای بی‌طرفانه عدالت است. آقای محمد مهاجری یک مطلب کوتاه نوشت که 200 نفر در وزارت راه دوره آقای رییسی حق مشاوره گرفته‌اند بدون اینکه حضوری داشته باشند. فوری همان شب در حالی که آماده خوابیدن بوده احضار شده که فردا اسناد خود را بیاورد ولی انواع و اقسام موارد دیگر ازجمله همان ملک ازگل مسکوت مانده است یا خبری از آنها نیست. این نمونه‌ها متعدد است؛ حتی مواردی هم که رسیدگی و حکم صادر می‌شود، وضعیت متفاوتی با مسکوت گذاشتن ندارند. 7/3 میلیارد دلار فساد شده، هنوز هیچ خبر کاملی از جزییات فرآیند این فساد داده نشده است. من احتمال نمی‌دهم که پرداخت چنین مبلغ کلان ارزی آن هم در قحطی ارزی بتواند بدون تأیید مقامات سیاسی انجام شده باشد ولی مردم هنوز از این ماجرا و گردش کار آن اطلاعی ندارند در حالی که افراد عادی کوچک‌ترین حرفی بزنند که شائبه خطا داشته باشد، باید فوری پاسخگو باشند. همچنین برخورد قضایی با سخنان اخیر محسن رفیق‌دوست را با دیگران مقایسه کنیم تا به عمق و گستره تفاوت در دادرسی پی ببریم. اذعان می‌کنم که در دوره ریاست اخیر قوه قضاییه دادرسی‌ها به طرز معناداری بهبود یافته است، ولی تا رسیدن به جایی که اهداف اعلامی آقای رییس قوه را تأمین کند راه درازی در پیش است. از سوی دیگر نوع و شدت مجازات‌ها نیز باید مطابق خواست جامعه باشد. نمی‌توان یک فرد عادی را برای سرقت ولو خشن که اغلب از روی بیکاری و فقر است به اعدام محکوم کرد در مقابل مقامات مسوول را در برابر 7/3 میلیارد دلار به پاس خدمات!! قبلی که اگر هم داشته‌اند حقوق آن را گرفته‌اند با تخفیفات زیاد همراه کرد که در عمل هم جز اندک زمانی زندان نمی‌روند! به‌ طور کلی مجازات‌های کنونی در قوانین جزایی ایران کارآیی کافی در بازدارندگی ندارند و بیش‌تر برای اقناع کوتاه‌مدت افکار عمومی و رفع شائبه است.
مشکل این است که تاثیر مجازات در بازدارندگی نامحدود نیست.‌ اگر چه این نقش مهم است ولی اگر بیش از حد بر آن تأکید شود، مثل کارد خانگی تیزی می‌ماند که به جای استفاده در جای خود در بریدن چوب و آهن استفاده شود که کند خواهد شد. عادلانه بودن و استحقاق مجازات از نظر مردم رکن اساسی اثربخشی و بازدارندگی آن است. اصولا در دنیای امروز با برخی از شیوه‌های مجازات همدلی نمی‌شود و حتی مخالفت هم می‌شود. از جمله سنگسار و مجازات شلاق، نه تنها بازدارنده نیست بلکه با توجه به شرایط امروز و مقتضیات زمان نتیجه عکس دارد. شواهدی در باره مجازات سنگسار وجود دارد که در گذشته انجام شده شاید آقای اژه‌ای به دلیل سوابق ممتدشان در این قوه از آنها مطلع هستند یا به یاد دارند. زدن شلاق به آقای یراحی در دو هفته اخیر از این نمونه است. نوشته خانم رویا حشمتی را از شلاق خوردن بخوانید تا به اثرات فاجعه‌بار این مجازات پی ببریم. مهم‌ترین بخش مشکل در تحقق عدالت، نامناسب بودن ساختارهای رسمی با هدف تحقق عدالت است. نظام قیمت‌گذاری، در کالا و ارز، نظام گزینش و انتصابات، نظام امتیازات و ضعف نهادهای نظارتی رسمی به‌ویژه رسانه‌ها و نهادهای مدنی، علت اصلی در گسترش فساد است. کافی است که رتبه فساد ایران را در جهان ببینیم تا همه شرمنده شویم. اصلی‌ترین فسادها در نفت و انرژی، زمین، وام بانکی و ارز است. این فسادها هم به دلیل قیمت‌گذاری در نرخ بهره، ارز، نفت و انرژی و انحصار دولتی مالکیت زمین است. این ساختار با انتصابات رانتی و فاقد صلاحیت و گزینش‌های مساله‌دار در کنار اختلال در نظام اداری و کارشناسی کشور که از سال 1384 آغاز شد، تشدید شده است. دستگاه قضایی چرا باید بار ساختارهای غلط را به دوش بکشد؟ مطابق بندهای 2 و 5 اصل 156 قانون اساسی وظیفه ریاست قوه قضاییه است که اینها را مانع شود و اجازه ندهد که دستگاه قضایی هم جزیی از این ساختارهای رانتی و فسادزا تلقی شود. متاسفانه یک مجموعه وسیعی از افراد در حال ارتزاق از این حفره‌های فساد هستند و مانع هر نوع اصلاحاتی خواهند بود. خود دانید!

لینک کوتاه:
https://www.payamefars.ir/Fa/News/937092/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

«پایداری» در ناپایداری

تهدید در یمن، پاسخ در عمان؟

مقصر شماره‌ یک تورم کیست؟

استاد روابط بین الملل: زمان انتخاب‌ است

مذاکره در مسیر منافع ملی معنا دارد

همشهری مطرح کرد: سراب تهدیدها علیه ایران

انعکاس مبهم پزشکیان

پوتین میانجی می‌شود؟

توصیه‌های مهم به بیماران گوارشی در ماه رمضان

معایب مصرف میوه‌ها به طور همزمان

پیش‌بینی جمع‌آوری 16 میلیارد مترمکعب گاز همراه نفت تا پایان برنامه هفتم

سونامی در بازار طلا؛ سکه رکورد 90 میلیون تومان را زد!

یارانه دهک‌های چهارم تا نهم به حساب سرپرستان خانوار واریز شد

سرمایه‌گذاری پربازده و تضمینی با دونگی: فرصتی که نباید از دست بدهید!

رشد قیمت خودروهای داخلی با افزایش تعرفه واردات خودرو

رئیس کمیسیون کشاورزی: مردم نگران میوه شب عید نباشند

تعیین مالیات مودیان فاقد اظهارنامه بر اساس اظهارنامه برآوردی

جبران بخشی از جاماندگی حقوق کارگران از هزینه‌های زندگی

توزیع 1000 بسته معیشتی در ضیافت کریمانه شمالغرب شیراز

طهارت مالی و اخلاقی برای تطهیر انسان ضروری است

تیم ملی سابق دارای سه نماینده در نیمه نهایی!

خبری خوش برای معلمان، رتبه‌بندی از مهر 1404،اجرایی می‌شود/ رونمایی از سند هوش مصنوعی!

اقامتگاه‌های بدون مجوز در فارس پلمپ می‌شوند

برنامه سینماهای تهران، شیراز و مشهد امروز، دوشنبه 27 اسفند + ساعت اکران موسی کلیم الله

نماینده شیراز: سومین حرم اهل بیت (ع) در ایام نوروز به درستی معرفی شود

ایمان به خدا باعث طهارت روح و رهایی از کفر می‌شود

سوت ایران – امارات در دستان داور کره‌ای!

داوران کره‌ای بازی ایران و امارات را قضاوت میکنند | اخبار ورزشی

هشدار به مسافران نوروزی فارس برای کلاهبرداری با شگرد خدمات گردشگری و تورهای مسافرتی

عکس/ سفر در زمان؛ بهمن فرمان‌آرا در پشت صحنه «شازده احتجاب»

دعوت از مردم فارس برای عطر افشانی قبور مطهر شهدا

قیمت مرغ کباب شد/ مرغ گرم به کیلویی چند تومان رسید؟

داور کره‌ای قاضی دیدار ایران و امارات شد

جشنواره «آوای خلیج فارس» در بوشهر برترین‌های خود را شناخت

توزیع هزار بسته معیشتی به همت خیران شیرازی

اقامتگاه‌های بدون مجوز در فارس پلمب می‌شوند

حرکت ورزشی مفید برای پیشگیری از کمردرد !

مراحل پیشرفت بیماری آلزایمر

سقط مکرر جنین!

برخورد سختگیرانه در انتظار مشترکان پرمصرف آب

تأمین 65.3 میلیارد دلار ارز مورد نیاز واردات و نیاز‌های خدماتی

افزایش 3 هزار مگاواتی ظرفیت تجدیدپذیرها در 1404

ترامپ با شروع جنگ تجاری, رشد اقتصادی جهان را کاهش داده است

افزایش تولید گوشت قرمز و گوشت مرغ در بهمن‌ماه

انجام 548 پرواز خارجی در 4 روز عملیات نوروزی

ثبات قیمت شیرینی در آستانه عید نوروز

موجودی کالابرگ برای سرپرستان خانوار پیامک می‌شود

نرخ رشد نقدینگی به 27.8 درصد رسید| کاهش 8 درصدی نرخ رشد پایه پولی نسبت به بهمن 1402

اعلام گزارش فروش بهمن و اسفند مخاطبان تماشاخانه‌ ایرانشهر

رضا قبادی‌مهر مدیرعامل سازمان منطقه آزاد تجاری – صنعتی قصرشیرین شد