پیام فارس - به گزارش اقتصاد ایران، هواپیمای جاسوس انگلیسی بر فراز خلیج فارس در طول این هفته بارها پرواز شناسایی انجام داده است که توسط پدافند کشورمان شناسایی شد.
جاسوس انگلیسی که برای رصد فعالیت های ایران راهی منطقه و خلیج فارس شده است با آن سابقه درخشان در شناسایی که بیشتر خنده دار است تا قهرمانانه از ترافیک بیش از حد تنگه هرمز و خلیج فارس قصد سواستفاده داشته سعی در رصد فعالیت های ایران دارد.
اما این پرنده جاسوس انگلیسی چیست و چقدر قدرت جاسوسی و مخابره خبر و اطلاعات را دارد؟ آیا این پرنده همانطور که در اوکراین جاسوسی می کند می تواند در ایران هم موفق باشد ؟ برای دانستن این سوال ها باید در تاریخ و توانایی این پرنده ریز شویم.
هواپیمای بوئینگ RC-135 از دسته هواپیماهای بزرگ شناسایی است که توسط شرکت بوئینگ ساخته و توسط چندین شرکت از جمله جنرال داینامیکس، لاکهید، ای-سیستمز و L3هریس تغییراتی در آن اعمال شده است. این هواپیماها توسط نیروی هوایی ایالات متحده و نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا برای پشتیبانی از جاسوسی اطلاعاتی به کار گرفته می‌شوند و توانایی جمع‌آوری، تحلیل و انتقال اطلاعات در زمان واقعی و در محل را دارند.

قدیم و استخوان دار در سال 1962، نخستین مدل RC-135، یعنی RC-135A، توسط نیروی هوایی ایالات متحده سفارش داده شد تا جایگزین هواپیمای بوئینگ RB-50 سوپرفورترس شود. در ابتدا سفارش ساخت9 فروند داده شد اما این تعداد بعدها به چهار فروند کاهش یافت. بوئینگ به این مدل، نام داخلی بوئینگ 739-700 اختصاص داد، اما این هواپیماها نسخه‌ای تغییر یافته از مدل KC-135A بودند که در آن زمان در حال تولید بود. این هواپیماها از همان موتورهای توربوجت پرت اند ویتنی J57 که در تانکر استفاده می‌شد، بهره می‌بردند و دوربین‌هایی در محفظه‌ای که پشت چرخ جلوی هواپیما قرار داشت و به‌طور معمول مخزن سوخت جلو در آنجا قرار می‌گیرد، حمل می‌کردند. این هواپیماها سیستم سوخت‌گیری در حین پرواز نداشتند و برای مأموریت‌های عکاسی و نقشه‌برداری مورد استفاده قرار می‌گرفتند. اگرچه RC-135A نخستین مدل در خانواده RC-135 بود، اما اولین هواپیمای RC-135 وارد خدمت نبود. این عنوان متعلق به RC-135S است که از سال 1961 عملیات شناسایی خود را آغاز کرد و سپس مدل RC-135D در سال 1962 به خدمت درآمد.
مدل بعدی که سفارش داده شد RC-135B بود، که برای استفاده به‌عنوان هواپیمای اطلاعات الکترونیکی به‌منظور جایگزینی بوئینگ RB-47H استراتوجت، یک پلتفرم SIGINT، طراحی شده بود. برخلاف مدل‌های قبلی، RC-135Bها از موتورهای توربوفن پرت اند ویتنی TF33 به‌جای موتورهای J57 قدیمی‌تر بهره می‌بردند. این ده هواپیما از سال 1965 به‌طور مستقیم به شرکت مارتین تحویل داده شدند تا تجهیزات الکترونیکی عملیاتی بر روی آنها نصب شود.
در سیستم های قدیمی سیستم سوخت‌گیری در این هواپیماها نصب نشده بود و ایستگاه اپراتور بوم به‌عنوان محل نصب دوربین KA-59 استفاده می‌شد.
RC-135Bها آخرین هواپیماهای جدیدی بودند که ساخته شدند. تمامی مدل‌های شناسایی بعدی که وارد خدمت شدند، از میان هواپیماهای قبلی RC-135 یا از تانکرها و هواپیماهای حمل‌ونقل تغییر کاربری داده شده بودند.
در سال 2005، ناوگان RC-135 ارتقاءهای مهمی در بدنه، سیستم‌های ناوبری و پیشرانه دریافت کرد که شامل تعویض موتورهای TF33 با موتورهای CFM56 (F108) ساخت CFM International که در هواپیماهای KC-135R و T Stratotanker استفاده می‌شدند، بود. همچنین سامانه‌های کابین خلبان و ناوبری به استاندارد برنامه نوسازی اویونیک (AMP) ارتقاء یافتند که شامل تبدیل نمایشگرهای آنالوگ به نمایشگرهای دیجیتال و شیشه‌ای مدرن است.
تاریخچه عملیاتی ناوگان کنونی RC-135 جدیدترین نسخه از تغییرات این هواپیماها است که به اوایل دهه 1960 بازمی‌گردد. این ناوگان که در ابتدا توسط فرماندهی استراتژیک هوایی ایالات متحده برای مأموریت‌های شناسایی به کار گرفته شد، در تمامی درگیری‌هایی که نیروهای آمریکایی در آن شرکت داشته‌اند حضور داشته است. هواپیماهای RC-135 در جنگ ویتنام، مدیترانه برای عملیات الدورادو کنیون، گرانادا برای عملیات فوریت فوری، پاناما برای عملیات علت موجه، بالکان برای عملیات نیروهای تعمدی و نیروی متفقین، و آسیای جنوب غربی برای عملیات‌های سپر صحرا، طوفان صحرا، و تجاوز به عراق حمایت عملیاتی داشته‌اند. از اوایل دهه 1990، RC-135 حضوری مداوم در آسیای جنوب غربی داشته است. این هواپیماها از دوران جنگ سرد نیز حضوری قدرتمند داشتند و مأموریت‌هایی در اطراف شوروی سابق و کشورهای هم‌پیمان آن در اروپا و دیگر نقاط جهان انجام می‌دادند.
در ابتدا، تمام هواپیماهای RC-135 تحت فرماندهی فرماندهی استراتژیک هوایی بودند. اما از سال 1992، به فرماندهی نبرد هوایی واگذار شدند. این ناوگان به‌طور دائمی در پایگاه هوایی آفوت در نبراسکا مستقر است و توسط وینگ 55 اداره می‌شود که از مکان‌های عملیاتی پیشرفته در سراسر جهان نیز استفاده می‌کند.
در 9 اوت 2010، برنامه ریوت جوینت بیستمین سالگرد خدمت مستمر خود در فرماندهی مرکزی ایالات متحده را که از آغاز عملیات سپر صحرا آغاز شده بود، جشن گرفت. این حضور مداوم، طولانی‌ترین حضور بی‌وقفه یک هواپیما در ناوگان نیروی هوایی آمریکا به‌شمار می‌رود. در این مدت، این هواپیماها بیش از 8000 مأموریت جنگی برای پشتیبانی از نیروهای هوایی و زمینی در عملیات‌های طوفان صحرا، سپر صحرا، دیده‌بانی شمالی، دیده‌بانی جنوبی، و حمله به عراق انجام داده‌اند.
روباه پیر و شکار به موقع در مارس 2010، وزارت دفاع بریتانیا اعلام کرد که به توافقی با دولت ایالات متحده برای خرید سه فروند هواپیمای RC-135W ریوت جوینت برای جایگزینی هواپیمای نیمرود R1 که در ژوئن 2011 بازنشسته شد، دست یافته است. این هواپیماها با عنوان «ایرسیکر» به خدمت درمی‌آیند و قرار بود تا سال 2017 تحویل داده شوند.
هزینه کلی این برنامه حدود 650 میلیون پوند بود که شامل زیرساخت‌های زمینی، آموزش پرسنل و سیستم‌های پشتیبانی زمینی می‌شد. در سال 2013، دولت بریتانیا تأیید کرد که خدمه اسکادران 51 نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا از سال 2011 در کنار همتایان خود در نیروی هوایی ایالات متحده آموزش دیده و عملیات انجام داده‌اند و در مجموع بیش از 32000 ساعت پرواز و 1800 مأموریت را به عنوان بخشی از وینگ 55 در پایگاه آفوت انجام داده‌اند.
نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا اولین هواپیمای RC-135W خود را در سپتامبر 2013 تحویل گرفت و از ژوئیه 2014 برای پشتیبانی از اقدامات ائتلاف در عراق به کار گرفته شد. دومین هواپیما هفت ماه زودتر از برنامه و در سپتامبر 2015 تحویل داده شد که دارای بیش از شصت ارتقاء از جمله ارتقاء سیستم‌های مأموریتی و بهبود موتور برای افزایش کارایی سوخت و دوام بود.
این هواپیماها توسط تانکرهای نیروی هوایی ایالات متحده مستقر در اروپا و به صورت سوخت‌گیری هوابه‌هوا پشتیبانی می‌شوند، زیرا بریتانیا تانکرهای مجهز به بوم برای سوخت‌گیری ندارد و برنامه‌ای برای تطبیق هواپیماهای مجهز به دروگ نیز ندارد.
هواپیماهای شناسایی RC-135W ریوت جوینت نیروی هوایی ایالات متحده و نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا بارها برای انجام مأموریت‌های شناسایی در اطراف لهستان و منطقه کالینینگراد روسیه در طول جنگ روسیه به اوکراین در سال 2022 مستقر شدند. اهداف اعلام‌شده این مأموریت‌ها شامل ارسال پیامی واضح به روسیه و ناتو در مورد آگاهی از تحرکات روسیه در منطقه عملیات است.

پرنده جاسوس انگلیسی از چه نوعی است RC-135V/W Rivet Joint پلتفرم استاندارد نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا برای جمع‌آوری اطلاعات سیگنال‌های الکترونیکی (SIGINT) در هوا است. مأموریت‌های این هواپیماها با نام‌های Burning Wind یا Misty Wind شناخته می‌شوند. سامانه حسگر این هواپیما به خدمه مأموریتی امکان می‌دهد تا سیگنال‌ها را در سراسر طیف الکترومغناطیسی شناسایی، تشخیص و موقعیت‌یابی کنند. خدمه سپس می‌توانند اطلاعات جمع‌آوری‌شده را به شکل‌های مختلف برای طیف وسیعی از مصرف‌کنندگان از طریق سیستم ارتباطی گسترده Rivet Joint ارسال کنند. خدمه شامل تیم کابین پرواز، افسران جنگ الکترونیک، اپراتورهای اطلاعاتی و پرسنل نگهداری سامانه‌های هوابرد است. تمام تغییرات بدنه و سامانه‌های مأموریتی Rivet Joint توسط شرکت L-3 Communications در گرین‌ویل، تگزاس و تحت نظارت فرماندهی مواد نیروی هوایی انجام می‌شود.
تمام هواپیماهای RC-135 به وینگ 55، فرماندهی نبرد هوایی در پایگاه هوایی آفوت، نبراسکا اختصاص داده شده‌اند. این وینگ از مکان‌های مختلف استقرار پیشرفته در سراسر جهان استفاده می‌کند و از پایگاه‌هایی همچون پایگاه هوایی ایلسون در آلاسکا، پایگاه هوایی هاوارد در پاناما، پایگاه هوایی هلنیکون در یونان، پایگاه هوایی کادنا در اوکیناوا، ژاپن و پایگاه‌های هوایی میلدنهال و آپر هِی‌فورد در بریتانیا پرواز می‌کند.

باید دید این جاسوس انگلیسی که برای رصد فعالیت های ایران راهی منطقه و خلیج فارس شده است با آن سابقه درخشان در شناسایی که بیشتر خنده دار است تا قهرمانانه مانند شناسایی و تحقیر در کره شمالی که توسط دو میگ کره ای مجبور به بازگشت شد و تحقیر دوم که سوخوی روسی با شلیک موشک به شدت جاسوس بودن آن را زیر سوال امروز چه برنامه برای تحقیر سوم در خلیج فارس خواهد داشت.