بزرگنمايي:
پیام فارس - شیراز- ضبط پیام نوروزی رهبر معظم انقلاب در مکانی جدید و نصب عکس آیت الله سیدعبدالحسین لاری در پشت سر ایشان، توجهات عمومی را به اهمیت شخصیت این عالم مجاهد در پیش مقام معظم رهبری هدایت کرد.
خبرگزاری مهر ، گروه استان‌ها: پیام نوروزی رهبر معظم انقلاب در مکانی جدید برای مخاطبان ضبط شد، با جستجوی تصاویر می‌توان فهمید این مکان دفتر مقام معظم رهبری است که پیش از این تصاویر ملاقات‌های متعددی از ایشان در این دفتر منتشر شده است.
در این دفتر و روی کتابخانه‌ای، دو تابلو خودنمایی می‌کنند، اولین تصویر از حضرت امام خمینی است و تصویر دیگر که کمی ناواضح است تصویری از مرحوم آیت‌الله العظمی سید عبدالحسین لاری است.
ایشان همان شخصی است که وقتی انگلیس در بوشهر نیرو پیاده کرد اعلام جهاد دادند.
رهبر انقلاب در دیدار جمعی از روحانیون در سال 1370 درباره این عالم مجاهد فرمودند: مردم نمی‌دانند که وقتی انگلیسی‌ها در بوشهر نیرو پیاده کردند، مرحوم آیت الله العظمی سید عبدالحسین لاری اعلام جهاد داد و مردم را مسلح کرد و خودش نیز مسلح شد و پیشاپیش مردم حرکت کرد.
همچنین مقام معظم رهبری در دیدار با مردم لار در اردیبهشت 1387 فرمودند: «آن روزی که مسئله آزادیخواهی و مبارزه با استبداد در کمتر نقطه‌ای از کشور مطرح بود، در این منطقه به برکت روحانیت این مجتهد بزرگ و آگاه، مسئله مبارزه با استبداد برای مردم مطرح شد. آن روزی که مقاومت در مقابل اشغالگران خارجی برای بسیاری از ملت‌های منطقه ما و ملت خود ما چندان معنای روشنی نداشت، مردم منطقه لارستان به رهبری این سید بزرگوار در برابر اشغال انگلیس ایستادند؛ در مقابل زورگویی انگلیس‌ها جان خودشان را کف دست قرار دادند. مرحوم آیت اللَّه سید عبدالحسین لاری در نامه‌ای به فرزند خودش می‌نویسد، فشارها زیاد است، اما من تا آخرین قطره خون خودم ایستاده‌ام. وقتی رهبر این جوراست، وقتی پیشوای مردم این جور صادقانه می‌ایستد، به طور طبیعی عزم و اراده‌ی ملی در جهت درست به کار می‌افتد و ملت‌ها را هدایت می‌کند.»
آیت الله سید عبدالحسین لاری ویژگی‌هایی داشت که این روزها برای همه ما معنا دار و قابل الگوبرداری است.
ویژگی‌های ظلم‌ستیزی، تدبیر، عقلانیت و مدیریت مرحوم لاری که همراه با تقوای سیاسی و مجاهدت‌های فراوان از جمله آنهاست.
مروری زندگی آیت‌الله سید عبدالحسین لاری
آیت الله سید عبدالحسین لاری از مراجع بزرگ زمان خود در فارس به شمار می‌آید که در 1264 هجری قمری در نجف اشرف به دنیا آمد.
تحصیلات خود را نزد بزرگ‌ترین عالمان شیعه در این شهر که به عنوان مهم‌ترین مرکز علمی تشیع محسوب می‌شد به پایان برد و در سن 22 سالگی به درجه اجتهاد نائل گردید.
در 1309 هجری قمری در پی دعوت مردم لار به منظور رهبری مردم این شهر و مبارزه با ظلم حکام محلی به این منطقه وارد شد و از همان ابتدا تلاش‌های زیادی در جهت اجرای قوانین اسلامی در منطقه انجام داد.
از مهم‌ترین اقدامات اولیه ایشان در این راستا می‌توان به تأسیس و تشکیل حوزه علمیه لار و تربیت طلاب، تأسیس مدارس علوم دینی در سرتاسر منطقه، تعلیم و تربیت عامه مردم، مبارزه با فعالیت‌های مذهبی و سیاسی یهودیان، مسیحیان، فئودال‌ها و خوانین در منطقه اشاره کرد.
استناد به آیات قرآن، سنت پیامبر (ص) با استدلال‌های محکم
آیت الله سید عبدالحسین لاری با انتشار رساله‌های «آیات الظالمین» و «احکام قانون اداره بلدیه» نه تنها همکاری مسلمانان با حکومت‌های استبدادی را نامشروع دانست؛ بلکه حکم قتل آنها را صادر کرد. در این میان، برخورد آیت‌الله لاری با مستبدین در جریان انقلاب مشروطیت بسیار برجسته و تعیین‌کننده بود. سید و یارانش از همان آغاز، مبارزه‌ی گسترده‌ای با حکام محلی مستبد و به خصوص قوام‌الملک شیرازی به راه انداختند. تشکیل انجمن اسلامی در لار و برخی از شهرهای دیگر از نخستین اقدامات ایشان بعد از پیروزی انقلاب مشروطیت بود. مبارزات آیت‌الله لاری در نبرد با مستبدین فارس بعد از روی کار آمدن محمدعلی شاه قاجار وارد مرحله‌ی جدیدی شد.
سفر به شیراز با 2 هزار نفر از مشروطه خواهان
هنگامی که مشروطه‌خواهان شیراز از بازگشت دوباره قوام‌الملک به این شهر آگاه شدند، از آیت‌الله لاری که در این زمان در لار حضور داشت درخواست کمک کردند. سید به درخواست آنها پاسخ مثبت داد و به همراه 2000 نفر در حمایت از مشروطه‌خواهان وارد شیراز شد.
برگزاری نماز جمعه و تشکیل انجمن انصار از اولین اقدامات ایشان در شیراز علیه مستبدین بود. ورود سید به مرکز ایالت فارس در مذاکرات مجلس شورای ملی هم انعکاس وسیعی یافت. در آنجا برخی از نمایندگان که به قوام‌الملک نزدیک بودند، در سخنانی ضمن انتقاد از ورود سید لاری به شیراز از مستبدین حمایت کردند.
در این میان سوءقصد به جان سید از سوی هواداران قوام‌الملک و اختلاف بین دو گروه بر سر اقامه نماز جمعه، به درگیری مسلحانه بین مشروطه‌خواهان و مستبدین انجامید. نبرد مسلحانه سه ماه ادامه یافت و سپس با انتصاب غلامحسین غفاری به حکومت فارس در 1325 هجری قمری نظم و آرامش به طور موقت به فارس بازگشت.
ماجرای فتوای تاریخی آیت الله سید عبدالحسین لاری
آیت‌الله عبدالحسین لاری که از زمره علمای شاخص مشروطه است در پاسخ به سوالی درباره استفاده از کالاهای بلاد کفر، فرمود: «امروز آنچه پول از بلاد اسلامیه به بلاد خارجه می‌رود، اعانت به اعداء دین و استعداد کفار است برای ریخت خون [از] اسلام و مسلمین و حرام است استعمال آنها سیاستاً و دیانتاً حفظاً للاسلام والمسلمین مگر در صورت اضطرار.»
یکی از مواردی که آیت‌الله لاری در طول زندگی خود بر دوری از آن تأکید می‌کرد، بحث استعمال اجناس خارجی به‌ویژه کالاهایی که روس‌ها و انگلیسی‌ها وارد کشور می‌کردند بود. چرا که این دو دولت جدی‌ترین دشمنان ایران بودند. علاوه بر اینها ایشان معتقد بود که نباید پول از کشور اسلامی به کشور بیگانه برود و باعث تقویت دشمنان و استعمارگران و وابستگی اقتصادی و به تبع آن وابستگی سیاسی مسلمانان به دشمنان‌شان شود.
آیت‌الله لاری این نوع وابستگی را حرام می‌دانستند. ایشان برای اینکه مردم بهتر صحبت او را بپذیرند اولاً خودش لباس وطنی می‌پوشید و ساده‌زیست بود. حتی در آن زمان که حجاج خانه خدا در بازگشت از سفر حج قرآن‌های عثمانی را وارد می‌کردند به شدت مورد مذمت و نکوهش ایشان قرار می‌گرفتند؛ چرا که این قرآن‌ها در کشور آلمان چاپ می‌شد و از همین دریچه وجوه فراوانی به دولت آلمان می‌رسید. همچنین مرحوم سید عبدالحسین لاری از مصرف قند و چای به این علت که دولت‌های محارب در واردات آن نقش داشتند خودداری می‌کرد.
عالمی معتقد به ولایت فقیه
آیت‌الله عبدالحسین لاری معتقد به ولایت فقیه بود و حکومت را از شئون فقیه جامع‌الشرایط می‌دانست و از طرفی بازگشت سید عبدالحسین لاری به لارستان، مصادف با به توپ بستن مجلس و آغاز دوره استبداد صغیر بود. سید در نخستین واکنش خود، حکومت محمدعلی شاه» را غیر مشروع و همکاری با آن را برای عموم مسلمین حرام دانست و نوشت: «واجب است تبدیل سلطنت امویه قاجاریه به دولت حقه اسلامیه».از طرف دیگر خلأ قدرت سیاسی در فارس و مناطق جنوبی، موجب شد که اداره امور، به کلی مختل شود. دستورات و احکام دولتی، توسط مردم نادیده گرفته می‌شد و ضابطین محلی، قدرت لازم را برای اجرای مقررات نداشتند.
این عالم مجاهد با کمک و همراهی تجار جنوب و نیروهای نظامی وفادار عشایر و شبه عشایر منطقه، به مدت یک سال، نظم و کنترل اداری و سیاسی جنوب فارس را برعهده گرفت. او در اجرای احکام سیاسی و فقهی، فعال بود و اعتنایی به واکنش دولتمردان و سردمداران سنتی فارس و مرکز نداشت. این اقدامات سید از دید مخالفان اما با عنوان «شورش علیه دولت» و «تجزیه‌طلبی» یاد شده است. منتقدان بر آن‌اند که سید لاری با این اقدامات خود، علیه حاکمیت وقت شورش کرده و تن به قوانین مملکتی نداده است.
امر به معروف و برپا داشتن نماز جمعه
آیت‌الله عبدالحسین لاری ترک امر به معروف و نهی از منکر را از مهم‌ترین عوامل ستم و گستاخی بیش از حد حاکمان قاجار دانسته، در احیای این فریضه تلاش کرد. وی امر به معروف و نهی از منکر را بر همگان واجب عینی می‌دانست، همچنین وی در اجرای حدود الهی و تعزیرات شرعی، کوچک‌ترین مسامحه‌ای نمیکرد.
وی نماز جمعه را واجب عینی و از مناصب فقیه جامع‌الشرایط می‌دانست از این رو در حدود سال 1310 قمری به احیای این فریضه اقدام کرد و به ایراد خطبه‌های جمعه و اقامه نماز پرداخت. همچنین در اغلب شهرها اشخاصی را که توانایی امامت جمعه را داشتند، به سِمَت امام جمعه منصوب کرد.
فتوای جهاد علیه انگلیسی‌ها
این عالم مجاهد قرارداد 1907 میلادی که ایران را به دو منطقه بین دولت‌های انگلیس و روس تقسیم می‌کرد، باطل و غیر قانونی شمرد. در جنگ جهانی اول در فرمان‌هایی که برای سردار عشایر قشقایی؛ صولت الدوله، بر جهاد علیه انگلیسی‌ها تاکید می‌کرد، می‌گوید: «من که مجتهد و جانشین پیغمبر اسلام هستم، به این وسیله فتوا می‌دهم که جهاد با این کفار حربی انگلیسی‌ها واجب است.»
سید لاری از انگلیسی‌ها به «ابالیس انگلیس» یاد می‌کند؛ چنان که وی هرگز فجایع همسایه شمالی ایران، دولت روس را از دیده پنهان نمی‌دارد و درباره سیاست مکارانه آنان با ملت مسلمان ایران هشدار داده، آنان را «روس بدتر از مجوس» نام می‌برد. قراردادها و معاهداتی را که حاکمان کشورهای اسلامی با بیگانگان منعقد ساخته و از این راه، زمینه گسترش نفوذ بیگانه و اشغال بعضی از سرزمین‌های اسلامی را فراهم آورده‌اند، باطل و غیرقابل قبول و اجرا دانسته و بیش از هر چیزی بر قانون شریعت اسلام تکیه و تأکید داشته است و استرداد سرزمین‌های غصب شده و قطع دست‌های استعمارگران از آن سرزمین‌ها را با دعوت ملل مسلمان به «جهاد» و «اتحاد» می‌داند.
درگذشت در جهرم
آیت الله لاری در 19 اردیبهشت 1303، پس از بازگشت از اقامه نماز جمعه در منزل خود درگذشت. مرقد او در شهر جهرم به مقبره «آقا» مشهور است.