بزرگنمايي:

پیام فارس - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
حمایت ایلان ماسک، کارآفرین حوزه فناوری، از حزب راست‏‏‌گرای «آلترناتیو برای آلمان» (AfD) و گفت‌وگوی 76 دقیقه‏‏‌ای هفته‏‏‌ گذشته‏‏‌ او در ایکس با آلیس وایدل، نامزد صدراعظمی این حزب موجب نگرانی در آلمان و دیگر کشورهای اروپایی شده است. آلیس وایدل، در سخنرانی خود در کنگره حزب در یازدهم ژانویه، به‏‏‌طور ویژه از ماسک و حمایت‏‏‌هایش قدردانی کرد. ماسک با پخش زنده این رویداد از حساب کاربری خود در ایکس، توجه عمومی گسترده‏‏‌ای را به آن جلب کرد و باعث شد حزب «آلترناتیو برای آلمان» با پیشی گرفتن از حزب «سوسیال دموکرات» (حزب صدراعظم کنونی آلمان، اولاف شولتز) و حزب سبزها در نظرسنجی‏‏‌ها در مکان دوم قرار گیرد.
ارتباط بین تیم‌‌‌های ماسک و وایدل از حدود یک سال پیش با ابتکار وایدل آغاز شد. وایدل که از نظرات سیاسی ماسک الهام گرفته بود، نسخه انگلیسی برنامه انتخاباتی حزب برای انتخابات اروپا را برای او فرستاد. ماسک به این موضوع علاقه نشان داد و درباره جزئیات برنامه پرسش‌‌‌هایی مطرح کرد.
در گفت‌وگوی زنده 76 دقیقه‌‌‌ای بین ماسک و وایدل، وایدل ادعاهای نادرست بسیاری مطرح کرد از جمله درباره کمونیست بودن هیتلر که مورد تحسین ماسک قرار گرفت. اینکه مداخله ایلان ماسک در سیاست - نه تنها در آلمان بلکه در دیگر کشورهای اروپایی - به استراتژی دولت آینده دونالد ترامپ مرتبط است یا نه، سوال‌‌‌برانگیز است. بسیاری از فعالیت‌‌‌های ماسک در اروپا به نظر می‌‌‌رسد مستقل باشد و - اگر هم ارتباطی وجود داشته باشد - تنها بخش کوچکی از برنامه‌‌‌های ترامپ را شامل می‌شود. در ادامه، فعالیت‌‌‌های ماسک در برخی کشورهای اروپایی بررسی می‌شود.
آلمان
ایلان ماسک در مقاله‌‌‌ای که هفته گذشته در روزنامه «ولت‌ام زونتاگ» منتشر کرده بود به طور آشکار از سیاست‌‌‌ها و برنامه‌‌‌های حزب راست‌‌‌گرای «آلترناتیو برای آلمان» حمایت کرده و نوشته بود که تنها این حزب قادر به نجات آلمان خواهد بود. جی دی. ونس، معاون آینده رئیس‌‌‌جمهور ایالات متحده، نیز توجه خود را به این موضوع نشان داد و مدعی شد که حزب «آلترناتیو برای آلمان» در مناطقی از آلمان که بیشترین مقاومت را در برابر نازی‌‌‌ها نشان داده‌‌‌اند، محبوب‌‌‌تر است. این ادعا درست نیست. بهترین نتایج انتخاباتی «آلترناتیو برای آلمان» تاکنون در ایالت تورینگن به دست آمده است. این ایالت در زمان هیتلر به عنوان «ایالت نمونه» شناخته می‌‌‌شد و نتایج انتخاباتی حزب ناسیونال‌‌‌سوسیالیست در آن بالاتر از میانگین بود

در حزب «آلترناتیو برای آلمان» از حمایت چهره‌‌‌های برجسته‌‌‌ای از آمریکا ابراز خرسندی می‌شود. هرچند در جریان ملی‌‌‌گرایانه و قوم‌‌‌محور این حزب، احساسات ضدآمریکایی به طور گسترده‌‌‌ای رایج است، اما نمایندگان این جناح در حال حاضر سکوت کرده‌‌‌اند. چراکه حمایت ایلان ماسک موجی از هیجان و خوش‌بینی را در میان اعضای «آلترناتیو برای آلمان» به راه انداخته و هیچ‌‌‌کس نمی‌‌‌خواهد به عنوان کسی که این شور و شوق را خراب می‌کند، شناخته شود.
اگرچه به احتمال بسیار حزب «آلترناتیو برای آلمان» در انتخابات آتی دومین حزب قدرتمند آلمان خواهد بود، تاکنون هیچ یک از احزاب سنتی علاقه‌‌‌ای برای همکاری با این حزب از خود نشان نداده‌‌‌اند و بعید است دولت بعدی دولتی ائتلافی با این حزب باشد. اگرچه این موضوع هم از نظر تاریخی و هم از نظر قدرت نفوذ برای چنین حزب دست‌‌‌راستی بسیار حائز اهمیت است.
فرانسه
تا همین اواخر روابط امانوئل مکرون و ایلان ماسک که در سال 2023 وعده «سرمایه‌‌‌گذاری‌‌‌های قابل‌توجهی» در فرانسه را داده بود، دوستانه به نظر می‌‌‌رسید. از ماه مه 2023، این دو حداقل چهار بار با یکدیگر دیدار کردند. رئیس‌‌‌جمهور فرانسه به طور منظم این میلیاردر آمریکایی را به نشست‌‌‌های اقتصادی و فناوری دعوت می‌‌‌کرد.اما این رابطه اکنون به پایان رسیده است. روز دوشنبه، مکرون بدون ذکر نام ماسک، به شدت از او انتقاد کرد. وی در سخنرانی خود در جمع سفیران فرانسوی پرسید: «چه کسی 10سال پیش باور می‌‌‌کرد که مالک یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌‌‌های اجتماعی از یک جریان واکنش‌‌‌گرایانه‌‌‌ بین‌المللی حمایت کند و حتی مستقیما در انتخابات آلمان، مداخله کند؟»
ماسک در توییتی به این سخنان واکنش نشان داد. او نوشت که حتی کی‌‌‌یر استارمر، نخست‌‌‌وزیر بریتانیا، نیز دونالد ترامپ را نژادپرست خوانده و در ایالات متحده علیه او فعالیت انتخاباتی انجام داده است.
اصطلاح «واکنش‌‌‌گرایانه‌‌‌ بین‌المللی» که مکرون از آن استفاده کرده است، از تحلیلی در مجله روشنفکری پاریسی گرند کونتیننت الهام گرفته شده است. این مجله در نوامبر گذشته از سیاست‌‌‌های دونالد ترامپ، که ترکیبی از حمایت از صنعت فناوری، همراه با سیاست‌‌‌های هویتی و جنگی علیه فرهنگ «وُک» است، به‌‌‌عنوان «معامله جدید» او یاد کرده بود. رئیس‌‌‌جمهور فرانسه در سخنرانی خود درباره جهت‌‌‌گیری سیاست خارجی کشورش، بار دیگر اروپا را به مقاومت بیشتر فراخواند و هشدار داد: «کسی که همچنان به قوانینی که قدرت‌‌‌های بزرگ جهان آنها را نادیده می‌‌‌گیرند، پایبند باشد تنها این امتیاز را خواهد داشت که بلعیده شود.» با این حال، مکرون تاکید کرد که فرانسه یک «متحد قدرتمند» برای ایالات متحده باقی خواهد ماند و رئیس‌‌‌جمهور آینده آمریکا نباید این مساله را دست کم بگیرد.
ایتالیا
آرامش در سایه یک انقلاب از پیش رخ‌‌‌داده ماسک به نظر نمی‌‌‌رسد در ایتالیا به اندازه آلمان یا فرانسه فعال باشد. شاید دلیل آن این باشد که انقلاب راست‌‌‌گرایانه‌‌‌ای که او ممکن است بخواهد ترویج کند، در ایتالیا تا حد زیادی از پیش رخ داده است. جورجیا ملونی، نخست‌‌‌وزیر ایتالیا از حزب «برادران ایتالیا»، جایگاه خود را به‌‌‌عنوان یک رهبر راست‌‌‌گرا تثبیت کرده است. او همچنین به نظر می‌‌‌رسد به دونالد ترامپ نزدیک باشد و اخیرا نیز در ملک شخصی ترامپ در فلوریدا، مار-ئه-لاگو، با او دیدار کرده است.
بر اساس گزارش‌‌‌های رسانه‌‌‌ای، جورجیا ملونی، نخست‌‌‌وزیر ایتالیا، ارتباط مستقیم خود با دونالد ترامپ را از طریق ایلان ماسک برقرار کرده است. از ماه‌‌‌ها پیش، رم در حال مذاکره با ماسک برای اجرای پروژه‌‌‌ای به ارزش 1.5میلیارد یورو است. در این پروژه، شرکت SpaceX متعلق به ماسک، قرار است ارتباطات ماهواره‌‌‌ای امن برای دولت و ارتش ایتالیا فراهم کند. گوئیدو کروزتو، وزیر دفاع ایتالیا، سال گذشته این پروژه را در پارلمان معرفی کرد و گفت: «ماسک عملا یک انحصار در زمینه ماهواره‌‌‌های ارتباطی با مدار پایین زمین دارد و اروپا سال‌ها زمان نیاز خواهد داشت تا بتواند یک سیستم مشابه به فضا بفرستد.» با این حال، گزارش‌‌‌هایی مبنی بر اینکه ملونی در دیدار اخیر خود با ترامپ در مار-ئه-لاگو درباره این پروژه صحبت کرده، به انتقادات شدیدی در داخل ایتالیا منجر شد زیرا مخالفان بر این باورند که این پروژه ممکن است تنها به دلیل جلب حمایت دولت آینده آمریکا و ایجاد روابط دوستانه با ماسک به تصویب برسد. با این حال، دولت ملونی این اتهامات را قویا رد کرده است.
بریتانیا
ایلان ماسک آشکارا اعلام کرده است که قصد دارد دولت حزب کارگر بریتانیا را سرنگون کند. او در هفته‌‌‌های اخیر بارها در پلتفرم ایکس از حزب کارگر و رهبر آن، کی‌‌‌یر استارمر، انتقاد کرده و خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شده است. ماسک حزب کارگر را نماینده یک جریان سیاسی می‌‌‌داند که او قویا با آن مخالف است. بر اساس گزارش فایننشال تایمز، ماسک با مشاوران خود درباره روش‌هایی برای تضعیف استارمر پیش از انتخابات بعدی گفت‌وگو کرده است. او همچنین در حال بررسی تقویت سایر احزاب سیاسی برای مقابله با حزب کارگر است. در گذشته، ماسک علاقه‌‌‌مندی خود به حزب راست‌‌‌گرای ربفورم یو-کی به رهبری نایجل فاراژ را نشان داده بود. طبق گزارش ساندی تایمز، او حتی به ارائه کمک مالی 97 میلیون یورویی به این حزب فکر کرده بود. اما در یک تغییر موضع غافلگیرکننده، از این تصمیم عقب‌‌‌نشینی کرد و گفت: «فاراژ توانایی لازم را برای رهبری این حزب ندارد.»
ایلان ماسک با حملات خود فشار زیادی بر نخست‌‌‌وزیر بریتانیا و حزب کارگر وارد کرده است. موج انتقادات ماسک پس از تصمیم جس فیلیپس، وزیر امور کودکان بریتانیا، برای رد یک تحقیقات ملی درباره یک رسوایی تاریخی سوءاستفاده جنسی آغاز شد. طی دهه‌‌‌ها، در چند شهر بریتانیا، صدها دختر و زن جوان قربانی گروه‌‌‌های گومینگ (Grooming Gangs) شدند که عمدتا شامل مردانی با اصالت پاکستانی بودند.
فیلیپس استدلال کرد که مسوولیت انجام تحقیقات بر عهده مقامات محلی است. اما ماسک در پاسخ، او را «بی‌‌‌اهمیت‌‌‌سازنده تجاوز» خطاب کرد و کی‌‌‌یر استارمر، رهبر حزب کارگر، را به‌‌‌عنوان رئیس پیشین Crown Prosecution Service (مشابه دادستان کل) متهم کرد که در «تجاوز به بریتانیا» مقصر بوده است. استارمر این اتهامات را «اطلاعات نادرست و دروغ» توصیف کرد. روز چهارشنبه، اپوزیسیون در پارلمان بریتانیا خواستار رای‌‌‌گیری برای تحقیقات ملی جدید شد، اما این پیشنهاد رد شد.
رومانی
در دسامبر گذشته ماسک در ایکس نوشت: «چگونه یک قاضی می‌تواند انتخابات را باطل کند و دیکتاتور محسوب نشود؟» این اظهارنظر به انتخابات ریاست جمهوری رومانی مربوط بود، جایی که کالین جورجسکو، سیاستمدار راست‌‌‌گرای افراطی و حامی روسیه، به‌‌‌طور غیرمنتظره‌‌‌ای پیروز شد. با این حال، دادگاه قانون اساسی رومانی نتیجه انتخابات را باطل اعلام کرد و دستور تکرار انتخابات را صادر کرد.
شورای عالی دفاع ملی رومانی گزارش داد که کشور هدف «عملیات ترکیبی تهاجمی روسیه» بوده است. این عملیات شامل حملات سایبری و هزاران حساب کاربری در تیک‌‌‌تاک بود که به نفع جورجسکو، از طریق دستکاری غیرقانونی رای‌‌‌دهندگان، عمل کرده بودند. با این حال، ماسک به یک نقطه حساس اشاره کرد: به‌رغم سنگینی اتهامات، دولت یا هیچ نهاد رسمی دیگری تاکنون مدارک قانع‌‌‌کننده‌‌‌ای از مداخله روسیه ارائه نکرده است. از آن زمان، رومانی درگیر یک بحران بی‌‌‌سابقه سیاسی و نهادی شده است. انتخابات مجدد برای ماه مه برنامه‌‌‌ریزی شده است، اما اینکه انتخابات تحت چه شرایطی برگزار می‌شود و آیا جورجسکو مجاز به شرکت خواهد بود یا نه، هنوز مشخص نیست.
لهستان و مجارستان
نقش ماسک بسیار محدود است و اظهارنظرهای او در این کشورها کمتر مورد توجه عمومی قرار می‌‌‌گیرد. با این حال، روابط این دو کشور با دولت آینده ترامپ به نظر بسیار خوب خواهد بود. گفته می‌شود ویکتور اوربان، نخست‌‌‌وزیر مجارستان، به مراسم تحلیف ترامپ در 20ژانویه دعوت شده بود. چنین دعوتی برای رهبران اروپایی نادر است، زیرا به‌‌‌طور معمول، مقامات خارجی به مراسم تحلیف رئیس‌‌‌جمهور آمریکا دعوت نمی‌‌‌شوند.
ویکتور اوربان، نخست‌‌‌وزیر مجارستان، به دلیل سیاست‌‌‌های طرفدار روسیه‌‌‌اش در اروپا به‌‌‌شدت مورد انتقاد است. با این حال، او طی سال‌های اخیر روابط خود را با حزب جمهوری‌خواه آمریکا و حلقه‌‌‌های نزدیک به ترامپ تقویت کرده است. نماد این روابط عمیق، کنفرانس ملی محافظه‌‌‌کاران (CPAC) در بوداپست در سال 2023 بود. ترامپ که در آن زمان رئیس‌‌‌جمهور نبود، از طریق ویدئوکنفرانس در این رویداد شرکت کرد. در همان سال، اوربان با تاکر کارلسون، مجری سابق فاکس نیوز و از چهره‌‌‌های نزدیک به ترامپ، گفت‌وگو کرد.در لهستان وضع کمی متفاوت است. آندژی دودا، رئیس‌‌‌جمهور لهستان است. او متحدی دیرینه، اما با پیچیدگی‌‌‌ها یکی دیگر از رهبران اروپایی است که روابط نزدیکی با ترامپ دارد. دودا که بیش از 10سال در این سمت بوده، ترامپ را از دوران اولین دوره ریاست جمهوری‌‌‌اش می‌‌‌شناسد. او اخیرا در جریان کمپین انتخاباتی ترامپ به دیدار او در نیویورک رفت. با این‌‌‌حال، روابط ترامپ با لهستان با پیچیدگی‌‌‌هایی همراه است.
دودا از حزب ملی‌‌‌گرای محافظه‌‌‌کار «قانون و عدالت» (PiS) است، اما نخست‌‌‌وزیر لهستان، دونالد تاسک، از حزب لیبرال-محافظه‌‌‌کار و منتقد سرسخت ترامپ است. این شکاف میان رئیس‌‌‌جمهور و دولت لهستان نگرانی‌هایی را در ورشو ایجاد کرده است. بیم آن می‌رود که ترامپ با تمرکز مستقیم بر دودا و نادیده گرفتن دولت لهستان، به این اختلافات دامن بزند. کارت برنده لهستان اما قدرت نظامی و خریدهای تسلیحاتی آن از آمریکاست. با وجود این نگرانی‌ها، لهستان هنوز یک برگ برنده مهم در روابط با ترامپ دارد: رهبری در هزینه‌‌‌های دفاعی ناتو. ورشو بیش از 4‌درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف دفاع می‌کند و قصد دارد این رقم را در سال‌جاری به 5‌درصد برساند. این همان چیزی است که ترامپ از سایر کشورهای ناتو خواسته است. علاوه بر این، لهستان یکی از بزرگ‌ترین خریداران تسلیحات آمریکایی در جهان است. این عوامل ممکن است ترامپ را ترغیب کند تا لهستان را به‌‌‌عنوان شریکی کلیدی در ناتو و منطقه اروپای شرقی بپذیرد و روابط با ورشو را تقویت کند، حتی اگر دولت تاسک با او در تضاد باشد.