چاپ

پیام فارس - اطلاعات / «نگاهی به ابعاد ابتکار عمل جدید عربستان سعودی» عنوان یادداشت روز در روزنامه اطلاعات به قلم محمد علی مهتدی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
سفر امیر خالد بن سلمان ، وزیر دفاع عربستان سعودی، به تهران و ملاقات وی با رهبر معظم انقلاب برای تقدیم نامه پادشاه سعودی به معظم له را، باید تحولی بسیار مهم، نه فقط در روابط دوجانبه، بلکه در معادلات منطقه ای دانست. بیانات و اظهار نظرهای رسمی به عمل آمده نیز نشان از اهمیت منطقه ای این دیدار می دهد. رهبر معظم انقلاب تاکید کرده اند " اینکه برادران در منطقه با هم همکاری داشته باشند بسیار بهتر از تکیه به دیگران است". وزیر دفاع سعودی نیز در ملاقات با دکتر پزشکیان، رئیس جمهوری اسلامی ایران، گفته است:" ایران و سعودی نقش محوری در معادلات منطقه ای دارند.
آنها دو ستون اساسی در منطقه هستند و روابط مستحکم بین آن دو می تواند نمونه موفقی درهمکاری و هم تکمیلی در جهان اسلام باشد."می دانیم که پس از چند سال قطع روابط سیاسی بین عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران، اواخر اسفند 1402 با میانجیگری چین و ملاقاتی که بین نمایندگان دو طرف در پکن صورت گرفت روابط دو جانبه از سر گرفته شد و عربستان سفیر خود را به تهران فرستاد. اما در این مدت روابط خشک و سرد بود و هیچ اقدامی از سوی ریاض برای گرما بخشیدن به این روابط مشاهده نمی شد. اکنون سؤال این است که چه عامل یا عواملی باعث شده که عربستان ناگهان به این ابتکار عمل جدید و جهشی در روابط با ایران دست زده است؟آنچه مسلم است اینکه اقدام عربستان ناشی از تحولات اخیر در منطقه بویژه مذاکرات دو جانبه ایران و آمریکا ست و اینکه ریاض برای تقدیم نامه پادشاه به رهبری انقلاب وزیر دفاع را انتخاب کرده و اصرار وی مبنی بر اینکه سرلشکر محمد باقری ، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی میزبان او باشد، نشان می دهد که موضوع این ماموریت بیشتر جنبه نظامی دارد، هرچند بعضی استدلال کرده اند که امیر خالد بن سلمان موقعیتی فراتر از وزارت دفاع دارد و پس از برادرش، محمد بن سلمان، ولیعهد، شخص دوم در هرم تصمیمگیری محسوب می شود. برخی از ناظران امور، بر این اساس که عربستان سعودی، در هر حال، نمی تواند از چارچوب امنیتی آمریکا خارج شود، معتقد شده اند که با توجه به احتمال شکست مذاکرات دو جانبه ایران و آمریکا و وقوع عملیات نظامی در خلیج فارس، ریاض با این ابتکار عمل می کوشد خود را از آتشی که منطقه را دربر خواهد گرفت به دور نگاه دارد.
برخی دیگر، بر همین اساس، کاملا از نقطه مقابل نگریسته و معتقد شده اند با توجه به عزم دولت دونالد ترامپ مبنی بر به ثمر رساندن مذاکرات دوجانبه با ایران و تبادل تجارت و سرمایه گذاری، ابتکار عمل جدید سعودی با اشاره ترامپ صورت گرفته و وی مایل است به نوعی دکترین دوستونه نیکسون را در خلیج فارس زنده کند. اشاره امیر خالد بن سلمان به ایران و عربستان به عنوان دوستون نیز می تواند شاهدی بر این تحلیل باشد؛ هرچند رهبر معظم انقلاب با توجه به سیاست ثابت جمهوری اسلامی بر لزوم حفظ استقلال منطقه، گوشزد کرده اند که "همکاری در منطقه بهتر از تکیه بر دیگران است" و هم امیر بن سلمان و هم ترامپ از این اصل ثابت در سیاست جمهوری اسلامی آگاهی دارند . و اما گذشته از این تحلیل ها، عربستان سعودی در شرایط کنونی منطقه ای با چالش ها و تهدید هائی روبه روست که مقابله با آنها نزدیک شدن به جمهوری اسلامی به عنوان تنها کشوری که مقتدرانه در برابر این تهدید ها ایستاده است را توجیه می کند. گفته می شود ترامپ که در دور اول ریاست جمهوری اش در سفر به ریاض 460 میلیارد دلار پول گرفته اینک قصد دارد در سفر آینده اش یک تریلیون دلار به دست آورد. در همین زمینه، اخیرا در شبکه های مجازی شنیده شده که امیر محمد بن سلمان از اینکه ترامپ پول سعودی را می گیرد و همچنان با لحنی توهین آمیز از دولت عربستان سعودی یاد می کند و برای عادی سازی روابط با اسرائیل فشار می آورد، ناراحت و خشمگین است.
از سوی دیگر، در یادداشت های قبلی در تحلیل اقدامات لجام گسیختگانه رژیم صهیونیستی نوشتیم که رژیم با سوء استفاده از شرایط منطقه و برخورداری از چراغ سبز آمریکا در صدد ایجاد " اسرائیل بزرگ از نیل تا فرات" است و در این مسیر سه کشور مصر، عربستان سعودی و عراق را هدف قرار خواهد داد. آثار این سیاست در سوریه و مصر آشکار شده. ارتش اشغالگر صهیونیستی پس از درنوردیدن خاک سوریه و ویران کردن این کشورو اشغال بخش مهمی از استان های جنوبی سوریه دارد از خطی به نام خط دادود می کوشد خود را به مرز عراق و سواحل فرات برساند و از داشتن حقوقی در استان بابل سخن می راند. در مورد مصر این نشانه ها آشکارتر است و رژیم رسما و با وقاحت تمام از دولت مصر خواسته است زیرساخت های نظامی خود در صحرای سینا را برچیند تا دست رژیم در دخالت در سینا و کوچاندن ساکنان غزه به آن باز باشد. این امر واکنش های شدیدی را در داخل مصر برانگیخته بویژه که صحرای سینا دروازه و خط اول امنیت ملی مصر است.
بازار
شخصیت های سیاسی بسیاری به شدت معترض شده اند و حتی دستگاه قضائی مصر درخواست اعلام جهاد علیه اسرائیل را داده است. با توجه به آنچه گذشت، تردیدی نیست که رژیم صهیونیستی بزودی سراغ عربستان سعودی نیز خواهد آمد و خواستار میراث یهودیان بنی قینقاع، بنی قریظه و بنی نضیر که در صدر اسلام از شبه جزیره رانده شده اند خواهد شد. در این شرایط که برادران سعودی نیز از آن آگاهی دارند شگفتی آور نیست اگر آنها برای مقابله با این خطرات به جمهوری اسلامی نزدیک شوند و دو کشور را دو ستون منطقه بدانند. در هر حال از این سیاست جدید باید استقبال شود به این امید که در آینده نزدیک، مصر نیز به عنوان ستونی دیگر به این محور بپیوندد.