چاپ

پیام فارس - دنیای اقتصاد / «پیام شجاعانه اقتصاددانان» عنوان یادداشت روز در روزنامه دنیای اقتصاد به قلم مهرداد سپه‌وند است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
همایش چشم‌انداز اقتصاد ایران در سال 1404 که با حضور جمعی از اقتصاددانان برجسته کشور و تحلیلگران روابط بین‌الملل در هفته گذشته برگزار شد، حاوی دو پیام مهم بود که کم‌وبیش در همه سخنرانی‌ها انعکاس داشت.
به‌طور خلاصه پیام نخست آن بود که ادامه وضع موجود و اصرار بر حکمفرمایی در حوزه اقتصاد و سیاست و حل مشکلات با دستورات دیکته‌شده از بالا به پایین به جای حکمرانی که لازمه‌اش درک درست و تعامل سازنده است، اقتصاد ایران را به ورطه نابودی خواهد کشاند. پیام دوم آن بود که بدون حل‌وفصل تنش‌های بین‌المللی و تعامل سازنده با دیگر کشورها خصوصا بلوک‌های مهم قدرت چون چین، روسیه و آمریکا، اقتصاد ایران نخواهد توانست گریبان خود را از چنگ ابرچالش‌هایی که به آن دچار شده است، رها سازد و چشم‌انداز رشد و پیشرفت قابل قبولی در انتظار اقتصاد ما نخواهد بود. دردناک‌تر از شواهدی که در این همایش از مقایسه وضعیت رشد ایران با رشد اقتصاد کشور‌های همسایه در چند دهه گذشته مطرح شد، اشاره صاحب‌نظران به برنامه‌های جاه‌طلبانه توسعه‌ای بود که این کشورها برای آینده نزدیک در سر می‌پرورانند.
حال آنکه در این سوی مرزها صاحبان کسب‌و‌کار، با مشقت و ناامیدی گرفتار دغدغه‌ بقا هستند. ادامه این وضعیت سبب خواهد شد تا نه فقط حصول به رشد 8درصدی یا حتی 4درصدی میسر نباشد، بلکه وضعیت معیشت مردم با همه امکانات و منابع خدادادی، به پایین‌ترین سطح ممکن در میان کشورهای منطقه افت کند و فاصله ما از کشورهای همسایه به‌شدت افزایش یابد.واقعیت آن است که کشورهای همسایه از مدت‌ها پیش در قالب برنامه‌های توسعه و با گسترش همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در حال سرمایه‌گذاری‌های عظیم در ایجاد ارتباطات و زیرساخت‌های مشترک هستند.
سرمایه‌گذاری‌هایی که اگر به انجام برسند کشور ما را به حاشیه می‌رانند و ترتیباتی را در آینده به وجود خواهند آورد که تغییر آن بسیار دشوار خواهد بود. برای نمونه، ترکیه که حجم اقتصادش در گذشته در برخی ادوار تنها یک‌سوم اقتصاد ایران بوده است، نه فقط هم‌اکنون به سه‌برابر اقتصاد ایران رسیده، بلکه با برنامه توسعه ارتباطات و زیرساخت‌ها که با سرمایه 60 میلیارد دلاری مشترکا با چین کلید زده است، این فاصله در آینده بیشتر خواهد شد.
از سرمایه‌گذاری‌های عظیمی که توسط عراق در بندر فاو در جریان است که بگذریم، آن‌سو‌تر یک کریدور بین‌المللی از هند به عربستان و از آنجا به اروپا در حال گسترش است که به‌شدت بر عطش و انگیزه هند، این غول اقتصادی آینده در توسعه همکاری با ایران در بندر چابهار اثر گذاشته است. در شرایطی که همسایگان میلیاردها دلار برای بهبود و ارتقای زیرساخت‌های خود صرف می‌کنند، متاسفانه سایه تنش‌های جدی بر فراز زیرساخت‌های فرسوده کشور ما گسترده شده و حتی نائره جنگ طنین‌انداز شده است.
با این تنش‌ها شانس زیادی برای جذب سرمایه خارجی و مشارکت در پیمان‌های منطقه‌ای وجود نخواهد داشت.تردیدی نیست که سخنرانان و شرکت‌کنندگان در این همایش همگی دوست داشتند در این گردهمایی از اقتصاد ایران و چشم‌انداز آینده آن خبرهای خوب بدهند و بشنوند؛ اما قطعا راه رسیدن به آن از نظر ایشان فرار از واقعیت‌ها و پناه بردن به مشاوره‌هایی نیست که بی‌اعتنا به مشکلات، از رسیدن به قله‌های پیشرفت خبر می‌دهند.
مشاورانی که اگرچه به وجود مشکلات اذعان دارند، باز توهم حل یک‌شبه آنها، بدون تغییر در رویکرد حکمرانی را می‌پرورانند و چنین وانمود می‌کنند که تنها با اراده جدی‌تر و همت بیشتر می‌شود همه غیرممکن‌ها را ممکن ساخت. از نظر ایشان بدون توجه به شواهد و قانونمندی‌های اقتصادی، می‌شود دلار را تا 20هزار تومان پایین آورد و در همین فضای پرتنش، رشد ا‌قتصادی بالایی را رقم زد و تورم را تک‌رقمی کرد.
فرهیختگان دغدغه‌مندی که در این همایش بدون هیچ چشم‌داشتی صادقانه و سخاوتمندانه دانش خود را با همه به اشتراک گذاشتند، اما با تکیه بر تحلیل علمی و شواهد تجربی بر این توهمات قلم ابطال کشیدند و ترجیح دادند شجاعانه و دلسوزانه به مقامات این پیام را برسانند که تنها نوشدارویی که می‌تواند اقتصاد کشور را نجات بخشد، تغییر رویکرد مقامات در جهت کاهش تنش‌های بین‌المللی و ایجاد فضای مناسب برای توسعه کسب‌وکار است؛ فضایی امن و رقابتی که لازمه ایجاد آن عقب راندن عطش مداخله‌جویی دولت و همچنین خلع ید از گروه‌های ذی‌نفعی است که نه فقط از این آب گل‌آلود و غیرشفاف ماهی می‌گیرند، بلکه خود به عامل مهمی برای فرار از شفافیت و آلوده کردن فضای اقتصاد کشور تبدیل شده‌اند.