چاپ

پیام فارس - خراسان / «در جدال تصویر توانایی و ناتوانی؛ نگویند نمی‌شود» عنوان یادداشت روز در روزنامه خراسان به قلم احسان صالحی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
در عصر پساواقعیت بخش مهمی از ادراک مخاطب از مسائل، ناشی از تصویر آن مسائل در ذهن اوست. این تصویر ممکن است فرسنگ‌ها با واقعیت فاصله داشته باشد اما در نهایت همین تصویر و محاسبات دستکاری شده از واقعیت است که مبنای اقدام قرار می‌گیرد. این مسئله قابل کتمان نیست که ایران هدف یک تهاجم تبلیغاتی سازمان‌یافته از سمت دشمنان خود است. برای این جنگ تبلیغاتی می‌توان اضلاع متعددی را برشمرد اما شاید مهم‌ترین ضلع آن، بزرگ‌نمایی توان حریف و کوچک‌انگاری توان خودی است. این جنگ تبلیغاتی، اصطلاحاً صغیر و کبیر هم نمی‌شناسد. خطاست اگر تصور کنیم هدف و نقطه تمرکز آن صرفاً مردم هستند. در برخی مسائل ممکن است نخبگان و مسئولان کشور هدف های جدی‌تری باشند. نخبه و عنصر تاثیرگذار داخلی اگر به این باور برسد که راهی جز تسلیم برای او باقی نمانده است، آثار به مراتب ویرانگرتری از تصور یک فرد عامی به دنبال خواهد داشت. فراتر از آن، اگر یک مسئول نظام جمهوری اسلامی که موظف به نمایندگی و صیانت از منافع ملی است، احساس دست بسته بودن و ناتوانی داشته و سپر انداخته باشد، در واقع منافع ملی را سپر کرده و در معرض تهاجم و آسیب قرار داده است.
حال در میدان اقتصاد که تولید رکن و ستون فقرات آن است، رهبر معظم انقلاب در سخنرانی روز گذشته خود با لحنی قاطع به کسانی طعنه زدند که در مقابل الزام دستیابی به رشد اقتصادی 8 درصد، با یک محاسبه دم دستی می‌گویند تحقق این رشد ده ها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی نیاز دارد و تا این میزان سرمایه‌گذاری انجام نشود، دستیابی به آن، شدنی نیست.
ایشان در مقابل این نگاه، به کارگروه هایی اشاره کردند که ظرفیت‌ها و توانایی‌های لازم برای دستیابی به رشد اقتصادی 8 درصدی را شناسایی کرده‌اند و برای تحقق آن، طرح‌ها و راه‌حل‌هایی در نظر دارند. بعد هم از مسئولان دولتی خواستند که این طرح‌ها را به صورت جدی دنبال کنند و «نگویند نمی‌شود».
متاسفانه در دوره جدید مدیریت کشور، «نمی‌شود» و «نمی‌توانیم» در گفتار مسئولان غلظت زیادی پیدا کرده است. بیان مشکلات و حتی اغراق و بزرگ‌نمایی آن ها شاید در ایام انتخابات، برای کاندیداها آورده‌هایی داشته باشد چراکه تصویری آگاه و دارای اشراف از مشکلات از کاندیدا می‌سازد و او با نفس حضور در انتخابات، این پیام را به مردم می‌دهد که منجی و قهرمان حل مشکلات اوست، اما تداوم این تصویر و تکیه بر مشکلات، پس از انتخابات و استقرار در کرسی مسئولیت، اثر معکوس دارد و قاطبه مردم و هوادارانی را که اکنون منتظر اقدام و عمل هستند، ناامید و سرخورده می‌سازد.

خطاب روز چهارشنبه رهبر معظم انقلاب با این تعبیر که «نگویند نمی‌شود» و «رشد 8 درصد را معلق به یک امر نشدنی نکنند»، از دو جنبه تلنگری مهم به شمار می‌رود: 1) پرهیز از القاء ناتوانی و ضعف 2) پرهیز از ارائه تصویری منتظر و تک‌گزینه از اداره کشور.
منوط کردن رشد اقتصادی به تامین ده ها میلیارد دلار سرمایه خارجی که وابسته به رفع تحریم‌هاست و تکرار این جمله که با وجود تحریم و در غیاب سرمایه‌گذاری، رشد 8 درصد قابل تحقق نیست، نتیجه‌ای جز ارائه تصویری معلّق از اقتصاد کشور به دنبال نخواهد داشت، زیرا مؤلفه رشد به متغیری وابسته نشان داده می‌شود که کنترل آن در داخل نیست.
بدیهی است که تلاش برای رفع تحریم‌ها جزو دستورکارهای اصلی کشور در سال‌های اخیر است اما آیا در طرف مقابل نیز اراده‌ای برای رفع تحریم وجود دارد؟ مگر رویکرد جمهوری اسلامی در پذیرش برجام و حتی باقی ماندن در آن پس از خروج آمریکا، منطقی جز رفع و کاهش اثر تحریم‌ها داشت؟ حال وقتی اراده طرف مقابل بر حفظ ساختار تحریم و تشدید احتمالی آن است، چه باید کرد؟ آیا باید دست‌ها را بالا برد و گفت «نمی‌شود»؟ یا این که مجموعه‌ای که از طرف ملت برای اداره کشور نمایندگی و مسئولیت یافته است، موظف است راه های معتبر دیگری برای گذار به نقطه مطلوب بیابد؟
کلید تحقق رشد‌های بالا و پایدار در تولید ناخالص ملی، در نام گذاری سال جاری نهفته است. تمرکزی که رهبر انقلاب در نام گذاری سال های اخیر حول موضوع تولید کرده‌اند، یک زنجیره مفهومی و عملیاتی برای تولید ایجاد کرده است. در عناوین سال های گذشته بر روی مفاهیمی مانند مانع‌زدایی، دانش‌بنیانی و اشتغال‌آفرینی تاکید شده بود. امسال ایشان با انتخاب عنوان «جهش تولید با مشارکت مردم» بر روی حلقه‌ای دیگر و بلکه مهم ترین حلقه و الزام برای تولید انگشت گذاشت.
عینیت یافتن مشارکت مردم با میدان دادن واقعی به بخش خصوصی محقق می‌شود. شکل دادن بخش خصوصی بزرگ مقیاس در تولید، مسیری درون‌زا برای تحقق رشدهای پایدار است که تجربه موفق آن در کشورهایی مانند کره جنوبی، ژاپن و چین در دسترس و قابل استفاده است. در این کشورها، حمایت های مالی، اعتباری و تعرفه‌ای دولت از تولید با سازوکار اصابت و پاسخگویی، هدف‌گیری تاثیر بر رشد اقتصادی، مقید بودن و زمان‌بندی حمایت ها همراه بوده است، این کشورها راهبرد توسعه صنعتی مشخص و اعلام شده داشته و به آن مقید بوده‌اند و سرمایه‌های بزرگ به مگاپروژه‌های نوآورانه و با کارآفرینی بالا هدایت شده است.
این سیاست‌ها و اصلاحات ضروری در اقتصاد که باعث ایجاد جهش در بخش واقعی تولید خواهد شد، نه تنها موکول به تعیین وضعیت تحریم نیست، بلکه تحریم‌شکن است و باعث خواهد شد سرمایه‌ها در جای درست خود به کمک کشور بیاید.
این ساده‌ترین و البته بدترین نگاه به اداره کشور است که همه چیز موکول به متغیر خارجی و خارج از کنترل دولت یعنی مسئله رفع تحریم‌ها شود. البته دولت محترم نشان داده است که با درک عدم قطعیت موضوع رفع تحریم، به دنبال مسیرهای موازی است. امضای معاهده راهبردی با روسیه و تلاش برای تقویت همکاری با چین در این چارچوب قابل ارزیابی است. مهم این است که گفتمان انزواگرایانه «نمی‌شود» و سایه سنگین عدم توانایی که بخش مهمی از آن ناشی از القائات خالی از واقعیت و تلاش‌های هدفمند برای دستکاری در محاسبات داخلی است، از منطق و عمل مسئولان کشور دور و در عین واقع‌بینی، راه های جایگزین برای عبور از محدودیت‌ها یافته شود.