چاپ

پیام فارس - در دومین روز از ماه بهمن جشنی به نام «وُهومَنَه» برپا می‌کردند که در این روز به‌صورت گروهی آشی به نام «آش بهمنگان» یا «آش دانگو» می‌پختند، نام «دانگو» یا «دانگی» برگرفته از سنت اشتراکی است.
حمایت از جانوران در ایران به بیش از 2000 سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد ودر قوانین آن زمان آمده است کسانی که از جانوران کار سخت می‌کشند باید مجازات شوند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
رعایت حقوق حیوانات در ایرانیان تا قرن‌ها چنان در میان مردم این سرزمین ریشه دوانده بود که جزیی جدانشدنی از فرهنگ مردم به حساب می‌آمد و مردم در همه مراسم وآئین‌ها نوعی پایبندی خود را به این فرهنگ پیشتاز نشان و در نهادینه شدن آن کوشا بودند و به هر بهانه و به هر مناسبت و در هر جشن وآئینی علاقه خود را به این باورها بروز می‌دادند.در دومین روز از ماه بهمن جشنی به نام «وُهومَنَه» برپا می‌کردند که در این روز به‌صورت گروهی آشی به نام «آش بهمنگان» یا «آش دانگو» می‌پختند، نام «دانگو» یا «دانگی» برگرفته از سنت اشتراکی است.
در ایران باستان، جشن‌های بسیاری از جمله «وُهومَنَه»، «نوسده»، «پیرشالیار»، «سده»، «طوبی شباط»، «بهار کردی-میانه زمستان»، «بادروزی»، «درندز» و «آفریجگان» در بهمن ماه برگزار می‌شده که برخی از آنها فراموش شده و برخی دیگر همچنان برگزار می‌شود.
ابوریحان بیرونی در کتاب «التفهیم» درباره بهمنجه می‌نویسد: «بهمنجه بهمن روز است از بهمن ماه، ایرانیان در این روز بهمن سفید (نام گیاهی است که در کرانه‌ی خراسان و جاهای دیگر ایران می‌روید) با شیر خالص می‌خورند و می‌گویند حافظه را زیاد می‌کند و فراموشی را از بین می‌برد، ولی در خراسان هنگام این جشن مهمانی می‌کنند و بر دیگی که در آن از هر دانه خوردنی و گوشت حیوان حلال گوشت و تره و سبزی‌ها پدیدار است، خوراک می‌پزند و به مهمانان خود می‌دهند و برای هر یک از داده‌های خدا سپاس به جای می‌آورند.»
پختن آش دانگو جشن بهمنگان از زمان ساسانیان تا پیش از یورش مغول‌ها در ایران آیینی همگانی و رایج بوده است. در این روز در دیگی به نام «بهمنجه» آشی به نام «دانگو» از گندم، ماش، نخود، عدس، لوبیا و باقلا می پزند و میهمانی می‌دهند.
این آش را هفت دانه نیز می‌گویند. یکی از ویژگی‌های این جشن حس همکاری و کار گروهی آن بوده است، بدین‌گونه که هر یک از همسایه‌ها دانگ خود را به خانه‌ای که در آن آش پخته می شد، می‌دادند و از این رو به آن «دانگو» می گویند. آشی با چنین ویژگی‌های همانندی در میان کوچ‌نشینان بختیاری نیز پخته می‌شد و اکنون نیز پخت می‌شود که به آن «دندورو» گویند که گویا در این خوراک از گیاه بهمن سرخ و بهمن سفید نیز استفاده می‌شد و این گیاه دارای ویژگی دارویی بوده است.
آداب روز جشن در روزگار ایران باستان این باور بوده که خوردن بهمن سرخ و سفید به تقویت حافظه کمک می‌کند. آن را به گونه‌ای تازه در خوراک می‌پختند و خشک شده‌ی آن را دم کرده و می‌نوشیدند یا به گونه‌ی گرد روی خوراک می‌ریختند و یا با گرد قند و نبات آمیخته و می خوردند. این گیاه در فرانسه بهن خوانده می شد و در گذشته ریشه‌ی بهمن سرخ و سفید در داروخانه‌های اروپایی گویا استفاده می شده است.
یکی از دیگر آیین‌های این روز آن بوده که مردم به کوه می‌رفتند و گیاهان ویژه‌ای که ویژگی دارویی داشته، می‌کندند و در این یک سال استفاده می‌کردند. گروهی از این آیین‌ها را که در جشن بهمنگان انجام می‌شود، به جاماسپ وزیر خردمند ویشتاسب «گشتاسپ» پادشاه دوران زرتشت نسبت می‌دهند. یکی دیگر از مراسم این روز پوشیدن رخت سفید بود. سفیدپوشان در حقیقت با این کار نمادین بیزاری خود را از هرگونه ناپاکی و پلیدی، خونریزی وکشتار، آزار واذیت جانوران نشان داده با دسته‌ گل‌های سفید به دیدار یکدیگر می‌رفتند و این گل‌ها را به یکدیگر پیشکش می‌دادند.
نشان یا آرم ویژه بهمنگان این روز خاص، خروس بود؛ چون باور داشتند که از میان جانوران این خروس همانند سروش (از فرشتگان خدا) با بانگ هوشیاری‌دهنده و بیدارکننده خود، نویدبخش روزی روشن با اندیشه‌ای روشن و سپید بوده وآنان را به سپیدی، روشنی و پاکی در اندیشه و کردار و بیزاری از خونریزی وکشتار جانوران و پایمال نکردن حقوق آنها فرا می‌خواند.
ایرانیان بیش از هرروز دیگر به رعایت حقوق جانوران و نکشتن آنها توجه نشان می‌دادند و به‌ جای آن، مراسم پختن آش و خوردن خوراکی‌های گیاهی همچون نان و پنیر و سبزی و نوشیدن شیر شربت‌های گیاهی بسیار رایج و معمول بوده است.
اگر چه برخی از آداب و رسوم این جشن زیبا از یاد رفته و به ما نرسیده، ولی خوشبختانه بخش عمده‌ای از این مراسم به واسطه آثار نوشته شده تاریخ‌نگاران و نویسندگان دوره اسلامی همچون ابوریحان بیرونی، اسدی توسی، فرخی و منوچهری در گذر زمان از یادنرفته است. چنان که از این آثار برمی‌آید، این جشن تا پیش از حمله ویرانگر مغول درایران به صورتی فراگیر موسوم بوده وآداب و تشریفات آن رواج همگانی داشته و حتی پس از آن دوران نیز به صورت پراکنده برگزار می‌شده است.