پیام فارس - اکو ایران /متن پیش رو در اکو ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
کارشناسان می‌گویند پاکسازی یکی از وفاداران دیرینه به دست شی، یادآور دوگانۀ آشنای پیش روی مستبدان است، از جمله سلف او مائو تسه‌تونگ: رهبر بزرگ پس از حذف رقبای سیاسی همیشه دنبال تهدیدهای تازۀ متوجه قدرت مطلقه‌اش بود -از جمله تهدیدهای درون حلقۀ نزدیکانش.
در نخستین سال‌های جنگ شی جین‌پینگ با فساد، رهبر چین با برکناری ژنرال‌های قدرتمند از جناح‌های رقیب و جایگزین کردنشان با متحدان و مریدان باوفایش، کنترلش را بر بزرگ‌ترین نیروی نظامی جهان افزایش داد.
یک دهه بعد، پس از اینکه ارتش آزادی‌بخش خلق را تحت یک بازسازی ساختاری قرار داد و رده‌های بالای آن را با افراد وفادار به خود پر کرد، رهبر بزرگ هنوز درگیر مبارزه‌ای ظاهراً بی‌پایان علیه فساد و خیانت است.
و مانند بسیاری از رهبران مستبد تاریخ، روز به روز بیشتر سراغ افراد وفادار دستچین خودش می‌رود.
به نوشته سی‌ان‌ان، در اواخر ماه گذشته، شی یکی از نزدیک‌ترین مریدهایش در نیروهای نظامی را پاکسازی کرد -کسی که دهه‌ها به او نزدیک بود و وظیفۀ آموزش وفاداری سیاسی در ارتش آزادی‌بخش خلق و بررسی ترفیع مقامات ارشد به او سپرده شده بود.
وزیر دفاع اعلام کرد دریاسالار میائو هوآ، از اعضای کمیسیون نظامی مرکزی که ریاست آن بر عهدۀ شی است، طی تحقیقات در زمینۀ «تخلفات انضباطی جدی» معلق شده است که عبارتی ملایم‌تر و رایج برای فساد و خیانت است.
میائو در مقام رئیس ادارۀ کار سیاسی کمیسیون نظامی مرکزی که بر آموزش سیاسی و انتصابات کارکنان نظارت دارد، ارشدترین قربانی پاکسازی نظامی اخیر شی جین‌پینگ است. از تابستان گذشته به بعد، بیش از ده شخصیت عالی رتبه در دستگاه دفاعی چین اخراج شده‌اند، از جمله دو وزیر دفاع آخری که توسط شی جین‌پینگ به کمیسیون نظامی مرکزی راه یافته بودند.
اما قدمت رابطۀ هیچ کدام از آنها با رهبر ارشد به اندازۀ رابطۀ میائو نبود که به دهه‌ها قبل و اوایل فعالیت سیاسی شی در استان ساحلی فوجیان برمی‌گردد.
تحقیق درباره میائو، جبهه‌ای جدید در پاکسازی گسترده‌ای را باز کرده که سؤالاتی را دربارۀ توانایی شی برای پایان دادن به فساد سیستماتیک در ارتش و بهبود آمادگی رزمی آن در میانۀ افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی مطرح می‌کند.
در طول دهۀ گذشته، شی بر تحول بلندپروازانۀ ارتش آزادی‌بخش خلق به یک نیروی جنگی «در سطح جهانی» در حد رقابت با ارتش ایالات متحده نظارت داشته است. یکی از اهداف کلیدی این برنامۀ مدرن‌سازی اطمینان یافتن از آمادگی چین برای جنگ و پیروزی در جنگی بر سر تایوان است، جزیره‌ای خودگردان و دموکراتیک که پکن آن را متعلق به خود می‌داند.
جوئل ووت‌نا، از پژوهشگران ارشد دانشگاه دفاع ملی که از حمایت مالی پنتاگون برخوردار است، گفت اما سقوط میائو مجدداً سؤالاتی را مطرح می‌کند –که در جریان پاکسازی‌های تابستان گذشته نیز مطرح شده بود–، سؤالاتی دربارۀ میزان اعتماد شی به ژنرال‌های ارشدی که مسئول هدایت جنگ را بر عهده خواهند داشت.
«اگر می‌ترسد کسانی که سر کار آورده بدون قید و شرط به او یا دستور العملش وفادار نباشند، این مشکل بزرگی خواهد بود.»
کارشناسان می‌گویند پاکسازی یکی از وفاداران دیرینه به دست شی، یادآور دوگانۀ آشنای پیش روی مستبدان است، از جمله سلف او مائو تسه‌تونگ: رهبر بزرگ پس از حذف رقبای سیاسی همیشه دنبال تهدیدهای تازۀ متوجه قدرت مطلقه‌اش بود -از جمله تهدیدهای درون حلقۀ نزدیکانش.
فساد گسترده
سابقۀ نزدیکی میائو به شی به سه دهه پیش برمی‌گردد. او که اهل فوجیان است، از دهۀ 1980 تا اوایل دهۀ 2000 به عنوان افسر سیاسی در گروه 31 سابق ارتش خدمت کرد و در همان زمان شی از یک مقام محلی به سمت فرماندار استان فوجیان ارتقا یافت.
جیمز چار، از ناظران قدیمی ارتش آزادی‌بخش خلق و استاد مدرسۀ مطالعات بین المللی اس. راجاراتنام سنگاپور، گفت «به گفتۀ منابع موثق، در آن زمان شی پیوسته از گروه 31 ارتش بازدید می‌کرد» و معروف است که روابطی شخصی با آقای میائو داشت.
اندکی پس از به قدرت رسیدن شی، پیشرفت نظامی میائو آغاز شد. در سال 2014، او با یک ارتقای مهم به کمیسر سیاسی نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق تبدیل شد که با توجه به فعالیتش در نیروی زمینی تغییری عجیب به نظر می‌آمد. سه سال بعد، به کمیسیون نظامی مرکزی، رأس نیروی نظامی، ارتقا یافت.
چار گفت «نمی‌توان فردی نزدیک‌تر از میائو به شی پیدا کرد. اگر میائو هم نهایتاً بابت فساد تحت بررسی قرار گرفته، یعنی خود شی هم انتظار نداشته چنین فسادی در میان نخبگان ارتش آزادی‌بخش خلق وجود داشته باشد.»
در 18 ماه گذشته، پاکسازی شی عمدتاً مسئولان مرتبط با تدارک سلاح‌ها و نیروی موشکی را هدف قرار گرفته که بر موشک‌های هسته‌ای و متعارف چین نظارت داشتند. اما سقوط میائو نشان دهندۀ سرایت سرکوب به بخش‌های دیگری است، از جمله کار سیاسی -که شی آن را «مایۀ حیات» ارتش توصف کرده است- و نیروی دریایی.
چار گفت «هر کجا را که نگاه کنند، تردیدی ندارم که مسائل و مواردی پیدا خواهند کرد. فقط بحث این است که سراغ کدام بخش می‌روند.»
از دست رفتن اعتماد
وزیر دفاع هیچ جزئیاتی دربارۀ اتهامات آقای میائو ذکر نکرد.
میائو در مقام کمیسر سیاسی ارشد ارتش آزادی‌بخش خلق وظیفه داشت از وفاداری نظامیان به حزب کمونیست حاکم اطمینان حاصل کند. او بر ترفیع نظامیان نظارت داشت و وفاداری نامزدهای مهم را بررسی می‌کرد -نقشی که در نیروی دریایی هم برعهده‌اش بود.
در گذشته، چنین نقش‌هایی زمینۀ مناسبی برای فساد بودند، به‌ویژه دریافت رشوه در ازای ترفیع. سلف میائو، ژنرال ژانگ یانگ، که برای دریافت رشوه مورد بررسی انضباطی قرار گرفته بود، حین این تحقیقات خودکشی کرد.
ویکتور شیه، استاد علوم سیاسی دانشگاه سن دیگو، گفت در حالی که رقابت ژئوپلیتیک بین ایالات متحده و چین تشدید می‌شود، نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق شاهد افزایش چشمگیر تدارک کشتی‌های جنگی و دیگر سلاح‌ها بوده است و همین امر فرصت‌های بزرگی را برای فساد فراهم کرده است.
شیه گفت اما شاید هم دلیل سیاسی دیگر پشت سقوط میائو باشد چرا که «به‌روشنی به دنبال جناح‌سازی در میان نظامیان بود.»
شی بارها نسبت به جناح‌بندی در حزب و ارتش هشدار داده است. شیه افزود «البته، تنها کسی که اجازه دارد چنین کاری بکند، خود شی است.»
به گفتۀ بعضی تحلیلگران، میائو تعدادی از نزدیکانش در نیروی دریایی را برای ترفیع گرفتن و رسیدن به جایگاه‌های مهمی پیشنهاد داده است، از جمله فرماندۀ نیروهای راکتی، وانگ هوبین، و وزیر دفاع، دونگ جون.
تحقیقات دربارۀ میائو یک روز پس از آن اعلام شد که فایننشال تایمز با ارجاع به یکی از مسئولان کنونی و یکی از مسئولان سابق ایالات متحده گزارش داد تحقیقاتی دربارۀ فساد دونگ آغاز شده است. وزیر دفاع این گزارش را «کاملاً ساختگی» خواند و چند روز بعد دونگ در یک جلسۀ امنیتی در ملأ عام ظاهر شد.
ووت‌نا، کارشناس دانشگاه وزارت دفاع، گفت عامل سقوط میائو «بی‌اعتمادی» بود اما هنوز دلایل بی‌اعتمادی را نمی‌دانیم.
ووت‌نا گفت مطابق یکی از سناریوها، ممکن است شی احساس کرده باشد که میائو دارد زیادی قدرتمند و مستقل می‌شود و خواهان ریشه‌کنی پایگاه نفوذی بود که نمی‌توانست آن را کاملاً تحت کنترل خودش داشته باشد.
او گفت « به نظرم این رفتار رهبرانی نیست که به قدرت خود و توانایی‌شان در مهار بوروکراسی اطمینان داشته باشند. این در واقع نشانه‌ای از ضعفی، تازه اگر نگوییم نشانۀ پارانویایی، است که او را وادار می‌کند پیوسته میز بازی را به هم بریزد.»
«بارها و بارها رخ می‌دهد»
سقوط میائو کمتر از یک سال پس از حذف وزیر دفاع سابق، لی شانگفو، از کمیسیون نظامی مرکزی رخ داده است.
این نهاد قدرتمند شش عضو داشت –که همگی به‌عنوان وفاداران به شی شناخته می‌شدند– و در آغاز سومین دورۀ بی‌سابقه حضور شی در رأس قدرت در دو سال پیش، تحت رهبری او خدمت می‌کردند. اگر میائو نیز برکنار شود، دو کرسی خالی خواهد ماند.
شیه، کارشناس سیاست نخبگان چین، گفت بسیاری از دیکتاتورها، از ژوزف استالین، رهبر سابق شوروی، تا مائو، در نهایت علیه مریدان و نزدیکان خود عمل می‌کنند.
او گفت: «وقتی همه رقبای واقعی از میان رفتند، دیکتاتور هرگز نمی‌تواند به خود بگوید: "خب، دیگری تهدیدی وجود ندارد و حالا می‌توانم آرامش داشته باشم." چون آنها همیشه فکر می‌کنند که ممکن است تهدیدهای جدیدی ظاهر شوند، حتی از سوی افرادی که زمانی به آنها بسیار نزدیک بودند. این اتفاق بارها و بارها رخ می‌دهد.»
شیه، نویسنده کتاب «ائتلافِ ضعیفان»، که تسلط مائو بر قدرت را در مراحل پایانی زندگی‌اش بررسی می‌کند، توضیح داد در نتیجه، دیکتاتور همیشه به دنبال نشانه‌های ظریفی است که نشان دهد کسی در حال توطئه علیه او است.
مائو طی سال‌های پایانی‌اش، از لین بیائو، دست‌نشانده دیرینه‌اش، وزیر دفاع پیشین و جانشین منصوب خود، رو برگرداند و او را به توطئه برای کودتا متهم کرد.
شیه گفت: «با افزایش سن شی جین‌پینگ این مسائل هم شدیدتر خواهند شد، زیرا سلامتی او دیگر مانند گذشته نخواهد بود. حساسیت او نسبت به نشانه‌های چالش‌های بالقوۀ پیش روی قدرتش نیز با گذر زمان بیشتر خواهد شد.»
در حال حاضر، به نظر می‌رسد رهبر بزرگ مصمم است به مبارزۀ خود علیه فساد و خیانت ادامه دهد.
در اوایل ماه جاری، شی همراه با چهار وفادار باقی‌ماندۀ خود در کمیسیون نظامی مرکزی از نیروی پشتیبانی اطلاعاتی ارتش آزادی‌بخش خلق بازدید کرد.
شی به جمعی از افسرانی که مشغول یادداشت‌برداری بودند گفت «ما باید اطمینان حاصل کنیم که نیروها کاملاً وفادار، کاملاً خالص و کاملاً قابل‌اعتماد باقی بمانند.»
![]()