چاپ

پیام فارس - بخش زیاد اطلاعاتی که از حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) داریم منحصر به احمد بن علی نجاشی از ارکان علم رجال است. مرحوم نجاشی در کتاب رجال خود که با موضوع «مؤلّفان شیعه» تألیف شده، از حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) نام برده و کتاب خطب امیرالمؤمنین علیه السلام را به ایشان نسبت داده است.
تبار حضرت عبدالعظیم(ع) با چهار واسطه، به امام حسن مجتبی(ع) و خاندان وحی می‌رسد.
احمد بن علی نجاشی؛ درباره نسب ایشان می‌نویسد: «هنگامی که جنازه او را برای غسل برهنه می‌کردند، در جیب لباس وی نوشته‌ای یافت شد که در آن، نسبش این‌گونه ذکر شده بود: من ابوالقاسم، عبدالعظیم بن عبدالله بن علی بن حسن بن زید بن علی بن حسن بن علی بن ابی‌طالب هستم».
مرحوم نجاشی آورده است که عبدالعظیم حسنی از خوف‌ سلطان وقت مجبور به ترک وطن و هجرت‌ به‌ سرزمین ایران شد. در کتاب رجال نجاشی، 1416ق، ص248 ماجرا این‌گونه روایت شده است که «عبدالعظیم در حال فرار از سلطان، به ری آمد و در سرداب خانه مردی از رجال شیعیان در محله سکه الموالی ساکن شد. او در همان سرداب به عبادت می‌پرداخت، روز را روزه می‌گرفت و شب را به عبادت می‌گذراند. وی مخفیانه از منزل بیرون می‌آمد و به زیارت قبری می‌رفت که می‌گفت: این قبر مردی از فرزندان موسی بن جعفر(ع) است. پیوسته در آن سرداب بود و خبر ورود او به شیعیان آل محمد یکی پس از دیگری می‌رسید».
البته معلوم نیست که حضرت عبدالعظیم(ع) چند سال در شهر ری سکونت داشته است. اما طبق آنچه در تاریخ آمده است ایشان به قدری در این شهر بوده که بیشتر شیعیان ری، به تدریج با ایشان آشنا شده بودند و با در نظر گرفتن این که ایشان به شدت تحت تعقیب بوده و ارتباط تک تک مردم با او چه بسا مدت‌ها طول می‌کشید، می‌توان گفت که احتمالاً ایشان چند سال از سال‌های پایانی عمر خود را در ری گذرانده است. همچنین رفت و آمد بیشتر با وی، حاکی از فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی اوست. می‌توان گفت یکی از اهداف متعالی حضرت عبدالعظیم(ع) به سفر ایران، ترویج معارف اهل بیت(ع) و آموزه‌های اسلامی در بین مردم بود. ایشان با سفر به ایران، تلاش کرد تا معارف دینی را به شیوه‌ای عمیق و دقیق به پیروان اهل بیت(ع) منتقل کند.
حضرت به عنوان یکی از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) نقش مهمی در تحکیم ارتباطات با پیروان اهل بیت(ع) داشت. سفر این عالم بزرگ دینی افزون بر اینکه به ایجاد پیوندهای قوی‌تر بین پیروان اهل بیت علیهم السلام کمک کرد، برای تأسیس مراکز علمی و فرهنگی در ایران نیز اقدامات مهمی انجام داد. حضرت عبدالعظیم حسنی در پیشبرد مکتب حدیثی و فقهی ری نقش به سزایی داشته است.
منبع: روزنامه قدس