بزرگنمايي:

پیام فارس - آرمان ملی / «پالس‌های مهم از رم» عنوان یادداشت روز در روزنامه آرمان ملی به قلم علی‌اصغر زرگر است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
مذاکرات اخیر که در شهر رم و به میزبانی مقامات عمانی برگزار شده، یکی از مهم‌ترین و البته پیچیده‌ترین تحرکات دیپلماتیک میان ایران و ایالات متحده در ماه‌های اخیر به شمار می‌رود.
با این‌حال، آنچه تاکنون از این گفت‌وگوها به بیرون درز کرده، بیشتر در حد کلیات و گمانه‌زنی رسانه‌ای است و جزئیات محتوای واقعی مذاکرات همچنان در پرده‌ای از ابهام باقی مانده است. گزارش‌های تأییدنشده حکایت از آن دارند که مذاکرات میان عباس عراقچی، دیپلمات ارشد ایرانی، ویتکاف صورت گرفته. بر اساس اظهاراتی که از سوی مقامات ایرانی و برخی منابع نزدیک به مذاکرات منتشر شده، به نظر می‌رسد که فضای گفت‌وگوها مثبت ارزیابی شده و همین موضوع باعث شده تا طرفین ترجیح دهند از رسانه‌ای شدن مفاد گفت‌وگوها جلوگیری کنند. این سکوت رسانه‌ای به نوعی پیام ضمنی دارد: گفت‌وگوها به اندازه‌ای جدی و رو به‌پیشرفت بوده که نباید تحت تأثیر فضاسازی‌های بیرونی قرار گیرد. در همین راستا، حضور ناگهانی رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در رم، نکته‌ای مهم و البته چندلایه به شمار می‌رود. اگرچه عراقچی در اظهارنظری اعلام کرده که هنوز زمان مناسبی برای پیوستن آژانس به مذاکرات نیست، اما حضور فیزیکی گروسی در محل مذاکرات خود حامل پیامی روشن است: مباحث فنی و هسته‌ای وارد دستور کار مذاکرات شده‌اند و پیشرفت‌هایی در این زمینه صورت گرفته است. از طرفی، اگر مذاکرات در همان سطح کلی باقی مانده بود، دلیلی برای دعوت یا سفر گروسی به رم وجود نداشت. نکته قابل تأمل دیگر، سکوت طرفین درباره محتوای جلسات است. چنین تصمیمی معمولا زمانی اتخاذ می‌شود که مذاکرات به مرحله‌ای حساس رسیده و انتشار اطلاعات می‌تواند زمینه‌ساز فشارها و سنگ‌اندازی‌های سیاسی از سوی مخالفان توافق شود؛ چه در تهران، چه در واشینگتن، و چه در تل‌آویو. این مدل سکوت دیپلماتیک، که گاه در تجربه‌های گذشته نیز دیده شده، گواهی است بر آنکه دو طرف به تفاهمات اولیه یا حتی چارچوب‌های مشترکی برای ادامه مسیر دست یافته‌اند. از سوی دیگر، برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که بخشی از گفت‌وگوها به مباحث فنی و اجرایی مربوط می‌شود. این بدان معناست که اختلافات عمده سیاسی تا حدودی حل شده و طرفین اکنون در حال بحث درباره چگونگی اجرایی‌سازی توافق احتمالی هستند. در چنین وضعیتی، می‌توان فرض را بر این گذاشت که خطوط قرمز هر دو طرف مشخص شده و احتمالا پیش‌نویسی جامع و مانع در اختیار مذاکره‌کنندگان قرار دارد. این پیش‌نویس‌ها معمولا حاصل تجربه‌های مذاکراتی گذشته ‌است. در واقع، این برای چندمین بار است که مذاکرات تا آستانه توافق نهایی پیش می‌رود اما به دلایلی، از جمله نبود تضمین‌های لازم یا فشارهای سیاسی داخلی و خارجی، امضای رسمی صورت نمی‌گیرد. اگر این‌بار خطوط قرمز متقابل محترم شمرده شود و طرفین به یک درک مشترک از الزامات اجرای توافق برسند، احتمال به نتیجه رسیدن مذاکرات بسیار بالاتر از گذشته خواهد بود. تجربه سال‌های گذشته نشان داده که مذاکرات فنی به ویژه درباره درصد غنی‌سازی، میزان ذخایر اورانیوم، دسترسی‌های آژانس و وضعیت تأسیسات فردو و نطنز، سختی‌هایی دارد اما غیرقابل حل نیست. چالش اصلی همیشه بر سر اعتمادسازی و تضمین‌های اجرایی بوده، نه مسائل فنی صرف. به همین دلیل، اگر اکنون گفت‌وگوها وارد فاز فنی شده‌اند، می‌توان این را نشانه‌ای مثبت دانست؛ چراکه بدون حل‌وفصل مقدماتی سیاسی، ورود به مرحله فنی معنا و مفهومی نداشت. در مجموع، پالس‌هایی که از رم مخابره می‌شود، حاکی از آن است که مذاکرات با وجود موانع متعدد، وارد فاز جدی‌تری شده است. هنوز برای قضاوت نهایی زود است، اما همین‌که دو طرف از رسانه‌ای کردن فرآیند مذاکرات پرهیز می‌کنند، همین‌که گروسی شخصاً در محل حضور می‌یابد، و همین‌که سکوت خبری بر فضا حاکم است، همگی نشانه‌هایی است از آنکه شاید این‌بار، مسیر توافق واقعاً در حال شکل‌گیری باشد.