پیام فارس - - امروزه کویر‌ها با داشتن ویژگی‌های طبیعی منحصر‌به‌فرد توان‌های بالقوه فراوانی در توسعه گردشگری دارند.
با توجه به اینکه قسمت‌های زیادی از خراسان جنوبی در کویر بزرگ و مشهور لوت واقع است جذابیت‌های طبیعی فراوانی در استان وجود دارد.
رضایی ملکوتی سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی گفت: خراسان جنوبی دارای کویر‌های زیادی است و می‌توان گفت تمامی شهرستان‌های استان دارای کویر‌های بکر هستند که می‌توانند مقصد گردشگران زیادی باشند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
او افزود: از جمله معروف‌ترین کویر‌های استان می‌توان به بیابان لوت، کویر سه قلعه، کویر همت آباد، کویر پلند، کویر یا دق اکبرآباد، کویر حلوان و کویر بشرویه اشاره کرد.
در ادامه به معرفی این کویر‌ها می‌پردازیم.
بیابان لوت؛ گرمترین نقطه جهان معروف‌ترین و مهمترین بیابان خراسان جنوبی بیابان لوت است؛ این بیابان از جمله مناطق فراگرم و خشک جهان است. محدوده ریگ یلان نهبندان در بیابان لوت که بین استان کرمان و سیستان بلوچستان می‌باشد در سال‌های 2004، 2005، 2006، 2007 و 2009 گرم‌ترین نقطه بر سطح کره زمین شناخته شده است.
دانشمندان علت گرمای بالای آن را رنگ تیره و خشکی سطح آن دانسته‌اند که موجب جذب گرمای خورشید می‌شود؛ در تحقیقات جدید ناسا که با استفاده از اطلاعات ماهواره‌ای 20 سال گذشته انجام شد مشخص شدت دمای دشت لوت در طول این سال‌ها حتی دمای 81 درجه سانتیگراد را تجربه کرده‌ است.
از دیگر شگفتی‌های بیابان لوت محدوده نهبندان مرتفع‌ترین هرم‌های ماسه‌ای دنیا در لوت است؛ مرتفع‌ترین هرم‌های شناخته شده دنیا حداکثر 300 متر ارتفاع دارند (لیبی)، اما در لوت ارتفاع برخی هرم‌ها گاه به 480 متر هم می‌رسد و مخروط آتشفشان کواترنر در سطح دشت لوت از دیگر ویژگی‌های بیابان لوت محدوه نهبندان می‌باشد.

میراث جهانی بیابان لوت در وهله اول از یاردانگ‌های بیابان لوت (کلوت) در بخش غربی، ریگ یلان یا ارگ یلان در بخش شرقی، هامادای بخش میانی و نبکا‌ها در حاشیه بخش غربی تشکیل شده است که مجموع بیابان لوت را تشکیل می‌دهد.
اجزای دیگر این بیابان شامل رودخانه شور، منطقه گندم بریان و شورگز هامون می‌باشند؛ بیابان لوت نه تنها دارای ویژگی‌های زیباشناسانه است بلکه بخشی از فرایند‌های دخیل در شکل‌دهی به منطقه و تاریخ زمین‌شناسی را نیز نشان می‌دهد؛ در عین حال تنوع چشم‌انداز‌ها و ناشناخته بودن منطقه شرایط مناسبی را برای تحقیقات علمی و گسترش ژئوتوریسم فراهم می‌نماید.
از دیگر شگفتی‌های بیابان لوت و برخی از جاذبه‌های آن عبارتند: بزرگ‌ترین شهر کلوخی جهان؛ منطقه کلوت‌ها از دور به خرابه‌های شهری بزرگ می‌ماند که توصیف‌های گوناگون از آن شده‌است نظیر: شهر خیالی یا شهر لوت؛ 40 مخروط آتشفشان کواترنر در سطح دشت لوت وجود دارد؛ پهنه‌های وسیع ماسه و ریگ با طیف رنگی قهوه‌ای روشن تا خاکستری و سیاه نظیر گدار باروت که، چون خاک آن سیاه و شبیه باروت است به این نام خوانده می‌شود؛ دشت‌هایی از گدازه‌های بازالتی چاله چاله نظیر گندم بریان؛ پهنه‌های شنی مواج؛ بزرگ‌ترین نبکا‌های جهان تپه‌های شنی پوشیده از گیاه (نبکاها) که یکی از شگفتی‌های همزیستی خاک و آب و گیاه است، این نبکا‌ها به گلدان بیابان نیز نامیده شده‌اند؛ مرتفع‌ترین ربدو‌ها:ربدو‌ها مشابه نبکا‌ها با ابعاد بزرگ‌تر شکل‌های پیچیده‌تر در لوت غربی می‌باشند؛ پهنه‌هایی به شکل چندضلعی‌های متعدد که حاصل قشر نمکی ضخیم و تبخیر شدید سطح زمین است؛ کویر پاشتری، سطح این نوع زمین‌ها اینطور به‌نظر می‌رسد که پس از بارندگی زیاد خیس شده و تعدادی شتر روی آن راه رفته‌اند؛ هامادا: دشت‌هایی از ریگ، شن و پوشیده از خاک‌های ریگی که فاقد گیاه است.
کویر سه قلعه مقصدی برای علاقه‌مندان به نجوم در میان پهنه‌های کویری ایران، کویر سه قلعه در خراسان جنوبی که در نزدیکی شهر سه قلعه از توابع شهرستان سرایان قرار دارد یکی از جذاب‌ترین مقاصد طبیعی کشور است؛ این کویر با ترکیبی از زیبایی‌های زمین و آسمان، علاقه‌مندان به طبیعت را به خود جذب می‌کند.
این کویر در 30 کیلومتری جنوب شهر سه قلعه واقع شده که خود در 24 کیلومتری جنوب غرب شهرستان سرایان قرار دارد.

آسمان کویر سه قلعه به عنوان تاریک‌ترین آسمان ایران و یکی از تاریک‌ترین نقاط خاورمیانه شناخته می‌شود؛ این ویژگی آن را به مقصدی محبوب برای منجمان حرفه‌ای و آماتور تبدیل کرده است؛ این منطقه امکان مشاهده واضح‌ترین و پرستاره‌ترین آسمان شب را فراهم می‌کند و همچنین از بهترین مناطق برای برگزاری رصد‌های تخصصی و حتی رقابت‌های نجومی در ایران است.
دانلود فیلم اصلی کد ویدیو در این کویر انواع فرم‌های کویری شامل ماسه‌زارها، دق‌های وسیع و مناظر شگفت‌انگیز به چشم می‌خورد.
بیشتر بخوانید
رونق گردشگری خراسان‌ جنوبی با معرفی گرم‌ترین جاذبه ایران قدم‌های اصفهک برای جهانی شدن شتاب می‌گیرد تجنود، بهشتی زیبا در خراسان جنوبی + عکس کویر سه قلعه سرایان یکی از بهترین مناطق برای رصد آسمان شب در ایران است که به دلیل تاریکی بی‌نظیر و آسمانی عاری از آلودگی نوری، این منطقه به بهشت علاقه‌مندان به نجوم تبدیل شده است و بسیاری از ستاره‌شناسان برای تماشای کهکشان راه شیری، شهاب‌باران‌ها و دیگر پدیده‌های نجومی به اینجا سفر می‌کنند.
یکی از غنی‌ترین زیست بوم‌های بیابانی در همت آباد کویر همت آباد شهرستان قائنات نعمت مهمی برای مردم زیرکوه به شمار می‌رود؛ کویر همت آباد در فاصله 60 کیلومتری از شهرستان زیرکوه و در نزدیکی روستای همت آباد قرار دارد. این کویر بکر یکی از غنی‌ترین و فعال‌ترین زیست بوم‌های بیابانی از نظر پوشش و تنوع گیاهی و جانوری در ایران است.
کویر همت‌آباد مامن جانوران نایاب کویری و فعال‌ترین اکوسیستم بیابانی کشور است؛ بهار کویر از نیمه اسفند آغاز می‌شود و تا اواسط اردیبهشت ماه ادامه می‌یابد که در این دو ماه زیباترین مناظر طبیعت در خشک‌ترین مناطق دنیا ایجاد می‌شود به گونه‌ای که هر بیننده‌ای را به تحسین وا می‌دارد.

پیش از ورود کویرنوردان به این منطقه کسی تصور نمی‌کرد که برخی گونه‌های نادر جانوری مانند گربه شنی هنوز در این منطقه وجود داشته باشند، اما اکنون که زیست این جانور در این منطقه ثابت شده، سازمان محیط زیست نیز برای حفاظت از آن برنامه ریزی می‌کند.
زیبایی کویر همت آباد را نمی‌توان در تنوع گیاهی و جانوری آن خلاصه کرد بلکه چشم انداز این منطقه نیز برای بسیاری از طبیعت گران شکوهمند جلوه می‌کند؛ تجربه آسودن در زیر سیاه چادر‌های عشایر این خطه و همسفره شدن با مردمان کویری موهبتی است که می‌توان در کنار اهالی همت آباد آن را درک کرد.
دُم یوز، جاذبه‌ای کویری کویر پلند یا کویر مظفری که به دم یوز نیز معروف است ناحیه‌ای بیابانی است که در غرب شهرستان فردوس قرار دارد و با این شهر فردوس 55 کیلومتر فاصله دارد. کویر پلند در نزدیکی روستای چاه پلند و در داخل منطقه حفاظت‌شده مظفری واقع شده و از شمال به روستا‌های کجه و چاهنو، از غرب به کال نمک، از شرق به روستا‌های ابراهیم‌آباد و طاهرآباد و از جنوب به پناهگاه حیات وحش رباط شور محدود می‌شود.

کویر پلند شامل پوشش گیاهی زرشک وحشی، گل بومادران، خارشتر، لاله قرمز، زیره سیاه، قیچ، بادام کوهی، افدرا و …؛ و گونه‌های جانوری شاهین، شغال، روباره، عقاب طلایی، بزمچه، آهو، گربه شنی، کاراکال، مار، لاکپشت، کبوتر چاهی و …. است.
دق‌ها و کفه‌های نمکی، تپه ماهور‌های ماسه‌ای و نواحی کویری که در کنار نواحی کوهستانی قرار گرفته‌اند از جاذبه‌های گردشگری این کویر به شمار می‌آیند که گردشگران و توریست‌های زیادی را به سمت خود جذب می‌کنند.
جاذبه کویری دق اکبرآباد دق و کویر اکبرآباد در جنوب روستای گیو در خراسان جنوبی و در 45 کیلومتری شهر خوسف و 35 کیلومتری جنوب شهرستان بیرجند قرار دارد؛ طول این دق 25 کیلومتر و عرض آن در حدود 6 کیلومتر است.
در مرکز دق زمین‌های قلیایی مسطح با عمق زیاد و درصد شوری نمک بالا قرار دارند که عملا از رشد هرگونه گیاهی جلوگیری می‌کنند؛ در حاشیه دق زمین‌های کشاورزی روستا‌های اطراف قرار گرفته است؛ برای دسترسی به دق مسیر بیرجند به روستای گیو و ادامه آن به سمت جنوب از داخل دق عبور می‌کند.

برای رفتن به این منطقه از شهر بیرجند باید به شهر خوسف و سپس به روستای اکبرآباد جهت رسیدن به دق اکبر آباد سفر کنید. فاصله شهر بیرجند تا دق اکبرآباد در حدود 100 کیلومتر است. دق اکبر آباد در شمال غربی کویر لوت واقع شده و منطقه‌ای است وسیع از خاک‌های سله بسته که به دق اکبرآباد شهرت یافته است.
دق به سرزمین‌های نسبتاً همواری گفته می‌شود که رودخانه‌ای در آن جریان دارد و به دلیل شیب ناچیز و کم، رسوبات ریزدانه در آنها ته‌نشین می‌شوند و اشکال نسبتاً مسطح و همواری به رنگ‌های روشن را به وجود می‌آورند.
دق‌ها یکی از پدیده‌های بسیار جالب هستند که قابلیت نفوذپذیری کمی دارد و کمبود نمک مانع از تشکیل زمین‌های کویری شده است.
کویر حلوان، عروس کویر‌های ایران کویر حلوان منطقه‌ای بکر و دوست داشتنی در شرق روستای مصر است که مثلثی شکل می‌باشد. بخاطر وجود کویر‌های معروف مانند خور و بیابانک، مصر و ... در نزدیکی کویر حلوان، اکثر کویرگردان به سراغ این مناطق می‌روند و از این رو، کویر حلوان از خلوت‌ترین کویر‌های ایران به شمار می‌رود.
کویر طبس معروف به عروس کویر‌های ایران است و منطقه‌ای با چشم انداز‌های بی نظیر، سکوت مطلق و آسمانی پرستاره می‌باشد. در این منطقه هم پوشش گیاهی وجود دارد و هم پوشش جانوری.

پوشش گیاهی غنی منطقه شامل گیاهانی همچون قیچ، نمک پسند، بادام کوهی، تاغ، اسکنبیل، شور بیابانی و ... هستند و به واسطه این پوشش گیاهی، تنوع جانوری هم در منطقه وجود دارد.
در کویر حلوان نمکزار‌ها و شنزار‌های مخملی بسیاری وجود دارد عمده تفریحات گردشگران در این منطقه که از بکرترین کویر‌های ایران به شمار می‌رود، پیاده روی بر روی شنزار‌ها و تپه‌ها است.
بلند‌ترین تپه‌های شنی در کویر بشرویه کویر بشرویه در شرق شهرستان بشرویه قرار گرفته است؛ این کویر که در حدود 24 کیلومتر طول و 30 کیلومتر عرض دارد، از شمال به کاشمر، از جنوب به رود کال شور و از شرق به کویر نمک بشرویه محدود می‌شود. این کویر از تپه‌های شنی بلندی برخوردار است که بلندترین تپه‌های شنی در جنوب این کویر قرار دارند و ارتفاع آنها به 70 متر هم می‌رسد.
پوشش گیاهی و جانوری در این کویر از جمله موارد جذابی است که باید به آن توجه کرد؛ کویر بشرویه از پوشش گیاهی خوبی برخوردار است. هرچند که مرکز این کویر خالی از هر گونه پوشش گیاهی است. ولی اطراف کویر و به خصوص شمال آن از پوشش گیاهی انبوهی برخوردار است.

گیاهانی که در این منطقه می‌رویند از جمله گیاهان ماسه پسندی مانند نسی، اسکمبیل، تاغ و… هستند. در حاشیه کویر و در کنار زمین‌های کشاورزی گیاهانی مانند زیره سیاره، انقوزه، کتیرا و بارهنگ که خاصیت‌های دارویی و صنعتی دارند می‌رویند.
پوشش جانوری کویر بشرویه هم در نوع خود جذاب است؛ این کویر از جمله معدود کویر‌های ایران است که در آن گربه شنی زندگی می‌کند؛ گربه شنی، گربه‌ای با جسه بزرگتر از گربه‌های شهری است. این گربه به داشتن پا‌های پهن به راحتی روی شن و ماسه راه می‌رود. این گربه در شن زار‌های ایران، پاکستان، عربستان و آفریقای شمالی زندگی می‌کند. از دیگر جانورانی که در این کویر زندگی می‌کنند، می‌توان از افعی شاخدار، مار جعفری، اگاما، جکو و تیر مار نام برد.
دانلود فیلم اصلی کد ویدیو